Saltar al conteníu

David Livingstone

De Wikipedia
David Livingstone
Vida
Nacimientu Blantyre[1]19 de marzu de 1813[2]
Nacionalidá Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu de Gran Bretaña ya Irlanda
Bandera del Reinu Xuníu Reinu Xuníu
Bandera d'Escocia Escocia
Muerte Ilala Hill (en) Traducir[3]1 de mayu de 1873[2] (60 años)
Sepultura Abadía de Westminster[4]
Causa de la muerte malaria[3]
Familia
Casáu con Mary Moffat Livingstone (es) Traducir [1]
Fíos/es
Hermanos/es Charles Livingstone
Familia
Estudios
Estudios Universidá de Glasgow
Imperial College School of Medicine (en) Traducir
Charing Cross Hospital Medical School (es) Traducir
Gilbertfield House School (en) Traducir
Llingües falaes inglés[5]
Oficiu esplorador, médicu-escritor, xeógrafu, escritormisioneru
Premios
Miembru de Royal Geographical Society
Sociedá Misionera de Londres[7]
Creencies
Relixón ilesia congregacional
Cambiar los datos en Wikidata
David Livingstone por Frederick Havill.

David Livingstone (19 de marzu de 1813Blantyre – 1 de mayu de 1873Ilala Hill (en) Traducir) foi un médicu, esplorador y misioneru británicu, una de les mayores figures de la historia de la esploración. Por aciu observaciones astronómiques, estableció situaciones correutes na cartografía africana y realizó informes de botánica, xeoloxía y zooloxía. Tamién s'estremó pola so llucha contra la esclavitú. Por tou ello, na Gran Bretaña victoriana foi consideráu como un héroe nacional.

Biografía

[editar | editar la fonte]

Misioneru

[editar | editar la fonte]

Llegó a África del Sur en 1841 como ministru de la Sociedá Misionera de Londres. Tres años más tarde casóse con Mary Moffat, fía de los misioneros escoceses Mary y Robert Moffat.

Tabayones Victoria.

Descubrimientu de los tabayones Victoria

[editar | editar la fonte]

Dempués de percorrer mientres ocho años la rexón exerciendo la so actividá misionera, enfusar con William Cotton Oswell nel desiertu de Kalahari, afayó'l llagu Ngami (1849) y llegó al ríu Zambeze (1851). Ente 1852 y 1856 empecipió un viaxe dende l'océanu Atlánticu hasta'l Índicu, afayando'l 16 de payares de 1855 les catarates del Zambeze, a les que los Makololo llamaben fumu que truena y Livingstone dio'l nome de catarata Victoria n'honor de la reina del Reinu Xuníu. Livingstone propúnxose abrir rutes n'África pa facilitar el llabor misioneru y l'actividá comercial, considerando pa ello la importancia de la navegabilidad del ríu Zambeze. Viaxó a Inglaterra en busca d'ayuda pal so proyeutu y p'editar un llibru alrodiu de les sos espediciones, de la que dimitía de la sociedá misionera a la que perteneciera hasta entós.

Espedición al ríu Zambeze

[editar | editar la fonte]

Ente 1858 y 1863 esploró fondamente la zona entendida ente'l llagu Nyassa y el Zambeze, pero afayó que dende los rabiones de Kabrabasa (Presa de Cahora Bassa) el ríu faíase absolutamente innavegable, por cuenta de una serie de tabayones y rabiones en que la so esploración yá fracasara nel so anterior viaxe. Llegó hasta esta zona na dómina en que Tippu Tip estableció la so hexemonía. La espedición resultó un fracasu y nella morrió la mayoría de los acompañantes occidentales de Livingstone, ente ellos el so hermanu Charles y la so esposa Mary, quien finó'l 29 d'abril de 1863 de disentería. De regresu a Inglaterra, en 1864, la espedición al Zambeze foi duramente criticada polos periódicos, lo que provocó que Livingstone tuviera grandes dificultaes pa consiguir más fondos pa siguir cola esploración d'África.

Nacencia del Nilu

[editar | editar la fonte]
Monumentu a David Livingstone nos tabayones Victoria, Zimbabue.

En 1865 foi designáu pola Royal Geographical Society pa buscar la nacencia del Nilu, qu'anque yá fuera afayáu por Speke en 1862, siguía siendo bien aldericáu. En marzu de 1866 tornó a África pa siguir cola so esploración. Esta nueva espedición empecipiar na islla de Zanzíbar (anguaño perteneciente a Tanzania), pa enfusase de siguío nel continente africanu, onde afayó los llagos de Bangweulu y Moero y el ríu Lualaba, que foi equivocadamente identificáu por Livingstone como'l Nilu, cuando realmente ye la cabecera del ríu Congu. Darréu empúnxose escontra les riberes del llagu Tanganica.

Alcuentru con Stanley

[editar | editar la fonte]

A partir d'entós y mientres dellos años nun se supo nada alrodiu de él, polo que'l periódicu New York Herald entamó una espedición de socorru que foi confiada a Henry Stanley, quien en 1871 consiguió atopar a Livingstone nes veres del citáu llagu, na ciudá d'Ujiji. Nesi alcuentru Stanley pronunció la so famosa frase: «Doctor Livingstone, supongo».

Fíxo-y la siguiente alusión: «Stanley, yo lleí la Biblia cuatro veces mientres taba esperando en Manyuena. Tou lo que soi deber a Cristu Xesús, reveláu pa mi nel so Llibru divín. ¡Oh, Stanley, Stanley, equí ta'l manantial de la fuercia y del poder que tresformen!».

Dambos decidieron esplorar conxuntamente el norte del llagu Tanganica, pero Livingstone nun quixo volver a Inglaterra con Stanley, y en marzu de 1872 dixebrar en Tabora y tomaron caminos distintos.

Enfermedá y muerte

[editar | editar la fonte]

Livingstone prosiguió les sos esploraciones hasta que morrió'l 1 de mayu de 1873, nun pequeñu pobláu del llagu Bangweulu, en Zambia, por causa de la malaria y de una hemorraxa interna producida por disentería. El so cadabre foi calteníu en sal y treslladáu hasta llegar a Bagamoyo, na mariña del Índicu. Depués foi tresportáu a Inglaterra y soterráu na Abadía de Westminster, pero los africanos soterraron el so corazón so un árbol porque dicíen que'l so corazón taba n'África.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]
  • Felipe Fernández-Armesto: The Times Atlas of World Exploration, Times Books, 1991.
  • Daniel Martorell: Livingstone y Stanley, l'apertón de manes más celebre de tolos tiempos, revista Historia y Vida, setiembre 2004.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,0 1,1 1,2 Afirmao en: Oxford Dictionary of National Biography. Oxford Biography Index Number: 16803. Editorial: Oxford University Press. Llingua de la obra o nome: inglés. Data d'espublización: 2004.
  2. 2,0 2,1 Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 119131618. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  3. 3,0 3,1 URL de la referencia: http://www.livingstonechurch.co.uk/david-livingstone, . Data de consulta: 13 xineru 2021.
  4. Afirmao en: Find a Grave. Identificador Find a Grave: 1276. Llingua de la obra o nome: inglés.
  5. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  6. Afirmao en: Journal of the Royal Geographical Society of London. Tomu: 25. Páxina: lxviii. Identificador JSTOR d'artículu: 1798102. Data d'espublización: 1855. Editorial: Royal Geographical Society. Llingua de la obra o nome: inglés. ISSN: 0266-6235.
  7. URL de la referencia: https://www.fergusonvalues.com/2012/06/a-genuine-missionary-team/. Data de consulta: 13 xineru 2021.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]