Daniel Bernoulli
Daniel Bernoulli (29 de xineru de 1700 (xul.), Groningen – 17 de marzu de 1782, Basilea) foi un matemáticu, estadísticu, físicu y médicu holandés-suizu. Destacó non yá en matemática pura, sinón tamién nes llamaes aplicaes, principalmente estadística y probabilidá. Fixo importantes contribuciones en hidrodinámica y elasticidá.
Vida
[editar | editar la fonte]Daniel Bernoulli provenía de la saga familiar de Bernoulli, que xeneró grandes meyores matemátiques a lo llargo de la historia. Yera fíu de Johann Bernoulli y nació en Groningen, Países Baxos, onde'l so padre yera entós profesor de matemátiques. En 1705, el so padre llogra una plaza na Universidá de Basilea y la familia torna a la ciudá suiza d'onde yera orixinaria.
Por deséu del so padre estudió Medicina na Universidá de Basilea, ente qu'al empar, na so casa, el so hermanu mayor Nicolau y el so padre ampliaben les sos conocencies matemátiques. Daniel remató los estudios de Medicina en 1721. En principiu intentó entrar como profesor na Universidá de Basilea, pero foi refugáu.
En 1723, ganó la competición añal que patrocinaba l'Academia de Ciencies francesa. Esi mesmu añu, el matemáticu prusianu Christian Goldbach, dempués de quedar impresionáu pol nivel matemáticu de Bernoulli, decide publicar la correspondencia que caltuvieren. En 1724, les cartes publicaes estendiérense per tol mundu, y Catalina I de Rusia propúnxo-y ser profesor de l'acabante fundar Academia de Ciencies de San Petersburgu. El so padre llogró que la ufierta ampliárase tamién al so hermanu Nicolau, que morrería de tuberculosis en San Petersburgu en 1726. Na Academia, Daniel trabayó na cátedra de Física. Permaneció ocho años en San Petersburgu y el so llabor foi bien reconocida. Mientres esi tiempu compartió vivienda col tamién gran matemáticu Leonhard Euler, que llegara a l'Academia encamentáu por el mesmu Daniel y al que yá conocía por ser un aventayáu alumnu del so padre na Universidá de Basilea.
Nel añu 1732, vuelve a Basilea, onde ganara un puestu de profesor nos departamentos de Botánica y Anatomía. En 1738 publicó la so obra Hydrodynamica, na qu'espón lo que más tarde sería conocíu como'l Principiu de Bernoulli, que describe'l comportamientu d'un fluyíu al movese a lo llargo d'un conductu zarráu. Daniel tamién fixo importantes contribuciones a la teoría de probabilidaes.
Ye bultable que caltuvo una mala rellación col so padre a partir de 1734, añu nel que dambos compartieron el premiu añal de l'Academia de Ciencies de París. Johann llegó a espulsalo de la so casa y tamién publicó un llibru Hydraulica nel que trató d'atribuyise los descubrimientos del so fíu nesta materia.
En 1750 la Universidá de Basilea concediólu, ensin necesidá de concursu, la cátedra qu'ocupara'l so padre. Publicó 86 trabayos y ganó 10 premios de l'Academia de Ciencies de París, namái superáu por Euler que ganó 12.
Daniel Bernoulli foi escoyíu miembru de la Royal Society el 3 de mayu de 1750.
A la fin de los sos díes ordenó construyir una pensión p'abellugu d'estudiantes ensin recursos.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Principiu de Bernoulli
- Hydrodynamica, llibru de 1738
- Familia Bernoulli
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 26 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ Identificador CONOR.SI: 8914275. Afirmao en: CONOR.SI.
- ↑ Afirmao en: NNDB. Llingua de la obra o nome: inglés.