Saltar al conteníu

Chinu xiang

De Wikipedia
Xiang
湘语/ Xiāngyǔ
Faláu en China
Falantes 36 millones
Puestu 30 (Ethnologue 1996)
Familia Sino-tibetanu

 Sinítico
  Xiāng

Estatus oficial
Oficial en Nengún país
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 zh
ISO 639-2 {{{iso2}}}
ISO 639-3 hsn

Estensión del xiang

Idioma xiāng (en chinu 湘语, pinyin Xiāngyǔ), tamién conocíu como idioma de Hunan (en chinu 湖南话 pinyin Húnán huà), lliteralmente idioma del llagu sur, referíu al llagu Dongting. Ye un idioma chinu faláu principalmente na provincia de Hunan, y tamién na provincia Guangxi. Los especialistes estremar n'antiguu xiang y nuevu xiang. El vieyu xiang ye de gran interés pa la dialeutoloxía china yá que, xunto colos dialeutos del chinu wu, que siguen amosando la distinción de tres víes de consonante obstruyente del chinu mediu, la preservación de les consonante fricativa, consonante africada, consonante oclusiva.

Sicasí, el xiang foi fuertemente influyíu pol chinu gan y chinu mandarín, qu'arrodia trés de los cuatro llaos del territoriu de fala xiang. El nuevu xiang perdió les obstruyentes sonores, lo que ye hasta ciertu puntu comprensible pa los falantes del mandarín suroeste.

Distribución

[editar | editar la fonte]

El xiang ye faláu por más de 36 millones de persones en China, principalmente nes partes central y suroeste de la provincia de Hunan, en 20 condaos de la provincia de Sichuan, los cuatro condaos de Quanzhou (全州,Quán zhōo 灌阳,Guàn yáng 资源,Zīyuán 兴安,Xìngān) nel norte de la provincia de Guangxi, y les partes de la provincia de Guangdong.[1]

Dialeutos

[editar | editar la fonte]

Como se mentó enantes, los llingüistes estremen dos subdivisiones de xiang, l'antiguu y el nuevu. El vieyu xiang, la variedá menos influyida pol mandarín, falar al sur y nuevu xiang escontra'l norte de Hunan.

Según Bao & Chen (2005), tres grupos dialeutales principales identificáronse, ente otros dialeutos ensin clasificar:

  • el subgrupu (长益片 Zhǎng yì piàn) incluyendo 32 ciudaes y condaos
  • 长沙市ciudá Zhǎngshā, 长沙zhǎngshā, 湘潭市ciudá Xiāngtán, 湘潭Xiāngtán, 株州市ciudá Zhūzhōo, 宁乡Níngxiāng, 望城Wàngchéng, 湘阴Xiāngyīn, 益阳市ciudá Yìyáng, 沅江Yuánjiāng, 桃江Táojiāng, 南县Nánxiàn, ente otres.

Comparanza léxica

[editar | editar la fonte]

Los numberales en distintes variedaes de chinu xiang son:

GLOSA Xiang de
Changsha[2]
Xiang de
Loudi
[3] PROTO-
XIANG
'1' i24 i13 *i24
'2' ə55 ɤ4 5
'3' san33 44 *san³
'4' sɿ55 sɿ35 *sɿ5
'5' o41 o42 *o42
'6' ləo24 lɤo42 *ləo³
'7' tsʰi24 tsʰi13 *tsʰi24
'8' pa24 pat13 *pa24
'9' tɕjəo41 tɕjo42 *tɕjəo42
'10' ʂʅ24 ɕi35 *ʂi35

Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
Wikimedia Incubator
Wikimedia Incubator