Saltar al conteníu

Catacumbes de San Calistu

De Wikipedia
Nichos nuna galería de les Catacumbes de San Calistu.

Les Catacumbes de San Calistu o Catacumbes de Calistu, tamién conocíes como'l Cementeriu de Calistu (n'italianu, Catacombe di San Callisto) ye una de les catacumbes de Roma asitiaes na Vía Apia, notable por tener la Cripta de los Papes, au caltenía antaño delles sepultures papales d'ente los sieglos II y IV.[1][2]

Créyese que les catacumbes les iguó'l futuru papa Calistu, daquella entá diáconu de Roma, baxo la direición del papa Ceferín, enantando los yá esistentes hipoxeos paleocristianos. Por embargu, Calistu foi enterráu na Catacumba de Calepodius na Vía Aureliana. La cripta dexó d'usase y entamó a esteriorase mientres que les reliquies que tenía se treslladaron de les catacumbes pa diferentes ilesies de Roma; el caber treslláu dende la cripta asocedió pel pontificáu de Serxu II nel sieglu IX enantes de la invasión lombarda, principalmente p'hacia San Silvestro in Capite, qu'al contrariu de les catacumbes, s'asitiaba dientro les muries d'Aureliu.[1] Giovanni Battista de Rossi, arqueólogu pioneru italianu, redescubre les catacumbes y la cripta en 1854.[1]

Descripción

[editar | editar la fonte]
El Bon Pastor.
Pintura de pexes y panes eucarísticos.

Les galeríes formen parte d'un cementeriu complexu qu'ocupa 15 hectárees y que tien cásique 20 km de llargor.

Les partes más vieyes d'estes catacumbes son la cripta de Lucina, la estaya de los papes y la estaya de Santa Ceciya, au se conserven dalgunes de les pieces más sagraes del sitiu (incluyendo la cripta de los Papes, la cripta de Santa Ceciya y la cripta de los Sagramentos); les otres estayes denómense estaya de los Santos Cayu y Osebiu (de finales del sieglu III), estaya occidental (construyida na primer metada del sieglu IV) y la estaya lliberiana (segunda metada del sieglu IV), toes elles amosando una arquiteutura soterraña grandiosa. El papa Dámasu I construyó una escalera nueva nel sitiu d'una más vieya, que da accesu a la estaya de los Papes, na que s'alcuentra la cripta de los papes, au s'enterraron nueve pontífices y quiciabes ocho representantes de la xerarquía eclesiástica – peles parees atópense les inscripciones orixinales en griegu pa los papes Poncianu, Anteru, Fabián, Lluciu I y Eutiquianu. Na parea del fondu ta tamién enterráu'l papa Sistu II, depués de morrer asesináu nes persecuciones de Valerianu; en frente d'esta sepultura, hai una inscripción en versu del papa Dámasu grabada con carácteres ideaos pol calígrafu Furius Dionisius Filocalus.

Na cripta axacente alcuéntrase la cueva de Santa Ceciya, que'l papa Pascual I treslladó les reliquies en 821: los primeros frescos del sieglu IX de les parees representen a Santa Ceciya rezando, el bustu del Redentor y al papa Urbanu I. A poca distancia una galería, datada de finales del sieglu II, permite l'accesu a la cripta de los sagramentos, con unos frescos de la primer metada del sieglu III qu'insinúen el bautismu, la eucaristía y la resurreición; na estaya apegada de San Melquiades, hai un sarcófagu infantil que tien el frente esculpíu con episodios bíblicos. Na estaya de los Santos Cayu y Osebiu hai dalgunes criptes diferenciaes, allugaes ente sí a la escontra, coles sepultures de los papes Cayu (con una inscripción) y Osebiu, que morrió en Sicilia au foi esterráu por Maxenciu y del que se treslladó'l cuerpu pa Roma nel pontificáu de Melquiades; nuna copia de mármol de finales del sieglu IV (del que se puen ver fragmentos na parea opuesta) pue lleese una inscripción de Dámasu sobre la cisma provocada por Heracliu en rellación col problema de los "lapsi".

Percorriendo la galería, en filera, ta la cripta de los mártires Calogerus y Parthenius y el cubículu de Severu, qu'amuesa una inscripción rítmica (datada d'enantes del 304) na que per primer vez se denoma como papa a un obispu de Roma (daquella Marcelín), y tamién per primer vez ésti profesa abiertamente la creencia na resurreición final. Nuna estaya más lloñe ta la sepultura del papa Corneyu, entá conservando'l sepulcru la inscripción orixinal, que-y da'l títulu de mártir y que presenten los llaterales escelentes pintures n'estilu bizantín de los sieglos VII y VIII de figures que representen a los papes Sistu II y Corneyu, amás d'a los obispos africanos Ciprianu y Optatu. Nun cubículu cercanu atópense los enterramientos más vieyos, de depués del 175, con frescos romanos que representen pel techu al bon pastor y a orantes, y pela parea del fondu dos pexes con una cesta panes detrás simbolizando la eucaristía.

Sepultures papales

[editar | editar la fonte]
La Cripta de los Papes

Na so máxima estensión, l'enterramientu de quince hectárees pudo allugar los cuerpos de dieciséis papes y cincuenta mártires. Nueve d'esos pontífices foron enterraos na Cripta de los Papes, pa la que'l papa Dámasu construyó una escalera d'accesu nel sieglu IV. Ente les inscripciones escrites en griegu descubiertes tán les asociaes a los papes Poncianu, Anteru, Fabián, Lluciu I y Eutiquianu; otra más llarga asóciase a Sistu II fecha por Furius Dionisius Filocalus.

Fuera de la Cripta de los Papes, la estaya de los Santos Cayu y Osebiu tien esa denomación por mor de les sepultures de los papes Cayu y Osebiu (treslladáu'l so cuerpu dende Sicilia). N'otra estaya, hai una sepultura atribuyida al papa Corneyu, amosando la inscripción "CORNELIVS MARTYR", atribuyida igualmente a Filocatus.[3]

Una placa puesta pol papa Sistu III (al rodiu de 440) menta los papes que vienen darréu: Sistu II, Dionisiu, Corneyu, Feliz, Poncianu, Fabián, Cayu, Osebiu, Melquiades, Esteban, Urbanu I, Lluciu y Anteru, llista que nun inclúi dal sepultura del sieglu II.[1] La Cripta de los Papes quedó enllena dafechu nel sieglu IV, polo qu'otros papes hubieron enterrase en catacumbes asemeyaes, como la Catacumba de Priscila (pembaxo de San Martino ai Monti), la Catacumba de Balbina (solo pal papa Marcos), la Catacumba de Calepodius (solo pa los papes Calistu I y Xuliu I), la Catacumba de Poncianu (solo pa los papes Anastasiu I y Inocenciu I, pá y fíu respeutivamente), y la Catacumba de Felicitas (solo pal papa Bonifaciu I).[1]

Sieglu II

[editar | editar la fonte]
Pontificáu Semeya Nome n'asturianu Llocalización precalistina Llocalización calistina Llocalización postcalistina Notes
155–166 Nicetu
San Nicetu
Monte Vaticanu (dalgunes fontes dicen que foi enterráu direutamente nes Catacumbes de San Calistu) Desconocida Palaciu Altemps (Piazza Navona) El sarcófagu que pudo allugar el cuerpu dalguna vez consérvase nel Palaciu Altemps.[1]
alredor 166–174/175 Soteriu
San Soteriu
Nenguna Desconocida San Silvestro in Capite
San Sisto Vecchio
Toledo
San Martino ai Monti
Quiciabes enxamás enterráu nes catacumbes calistines y confundíu con un mártir enterráu nel 304.[1]
199–217 Ceferín
San Ceferín
Cementeriu priváu ("in cymiterio suo")[4] Non na Cripta de los Papes San Silvestro in Capite Primer papa enterráu nes Catacumbes, que-y mandó a Calistu l'iguales.[1]

Sieglu III

[editar | editar la fonte]
Pontificáu Semeya Nome n'asturianu Llocalización precalistina Llocalización calistina Llocalización postcalistina Notes
222/223–230 Urbanu I
San Urbanu
Nenguna Desconocida Nenguna conocida Nun ha confundise col obispu non-romanu Urbanu, enterráu na catacumba de Praetextatus; na llábana na Cripta de los Papes pue lleese les pallabres en griegu: OYPBANOC E[pivskopoV] ("Urbanu, Obispu"), pero la so identificación nun ye seguro.[1]
21 de xunetu de 230 - 28 de setiembre de 235 Poncianu
San Poncianu
Cerdeña Cripta de los Papes Nenguna conocida Treslladáu dende Cerdeña (la Islla de la Muerte) pol papa Fabián en 237, enterráu na cripta papal el 12 de payares; caltiénense dos grabaos: ΠONTIANOC EΠI M[αρτυ]ρ ("Poncianu Obi[spu] M[árti]r") y ENθEΩN [αγιωv 'Eπισχοπωv] ΠONTIANE ZHCHC ("Vas vivir, Poncianu, en Dios con too").[1]
21 payares 235 - 3 xineru 236 Anteru
San Anteru
Nenguna Cripta de los Papes San Silvestro in Capite Quiciabes el primer papa na Cripta de los Papes; na inscripción lléese ANΘEPΩC EΠI ("Anteru, Obispu") y ta frañida de manera que dacuando pudo mentar que foi mártir.[1]
10 xineru 236 - 20 xineru 250 Fabián
San Fabián
Nenguna Cripta de los Papes San Martino ai Monti
Basílica vieya de San Pedru
San Sebastiano fuori le mura
Caltiénse la inscripción en griegu de la Catacumba de Calistu; treslladáu a San Martino por Serxu II (Liber Pontificalis) o mecíu con Sistu II na vieya Basílica de San Pedru (Petrus Mallius); sarcófagu inscritu con ΦABIANOC EΠI MP ("Fabián Obi[spu] M[árti]r") en San Sebastiano fuori le mura.[1]
25 xunu 253 - 5 marzu 254 Lluciu I
San Lluciu
Nenguna Cripta de los Papes Santa Cecilia in Trastevere
San Silvestro in Capite
Santa Prassede
Na inscripción esistente lléese "Lluciu, Obispu" (griegu: ΛOYKIC); el sarcófagu que pudo allugar el cuerpu dacuando caltiénse en Santa Cecilia in Trastevere.[1]
30/31 agostu 257 - 6 agostu 258 Sistu II
San Sistu II
Nenguna Cripta de los Papes Basílica vieya de San Pedru
San Sisto Vecchio
Treslladáu de les Catacumbes de San Calistu a la Basílica vieya de San Pedru por Pascual I; treslladáu d'esti templu a San Sisto Vecchio por Lleón IV; descubrióse un llargu epitafiu nes Catacumbes de San Calistu.[1]
22 xunetu 259 - 26 avientu 268 Dionisiu
San Dionisiu
Nenguna Cripta de los Papes San Silvestre in Capite Los supuestos restos de los papes Silvestre I, Esteban I y Dionisiu foren desenterraos y consagraos tres l'altar mayor de San Silvestro in Capite en 1601; dal evidencia arqueolóxica nes Catacumbes de San Calistu.[1]
5 xineru 269 - 30 avientu 274 Feliz I
San Feliz
Nenguna Cripta de los Papes Nenguna conocida Según la lleenda, enterráu nel Cementeriu de los dos Felices, que nunca foi llocalizada.[1]
4 xineru 275 - 7 avientu 283 Eutiquianu
San Eutiquianu
Nenguna Cripta de los Papes Abadía de Luni (Sarzana)
Catedral de Sarzana
Caber papa enterráu na Cripta de los Papes; lléese na inscripción: EYTYXIANOC EΠC ("Eutiquianu, Obispu").[1]
17 avientu 283 - 22 abril 296 Cayu
San Cayu
Nenguna Cripta de San Osebiu San Silvestro in Capite
Ilesia construyida sobre la so casa orixinal
Sant'Andrea della Valle (capiella Barberini)
Na inscripción lléese: I [AIO]Y EΠI[CKOΠOY] / KAΘ / [ΠPO I] KAΛ MAIΩ[N] ("L'asitiamientu de Cayu, Obispu, el 22ᵘ día d'abril").[1]

Sieglu IV

[editar | editar la fonte]
Pontificáu Semeya Nome n'asturianu Llocalización precalistina Llocalización calistina Llocalización prostcalistina Notes
alrodiu 309 - alrodiu 310 Osebiu
San Osebiu
Sicilia Cripta de San Osebiu Nenguna conocida Caltiénse una inscripción y un llargu epitafiu.[1]
2 xunetu 311 - 11 xineru 314 Melquiades
Melquiades
San Melquiades
Nenguna Desconocida San Silvestre in Capite Únicu papa sepultáu nes Catacumbes de San Calistu pela paz llarga; enterráu nun gran sarcófagu con una cubierta en forma de teyáu.[1]
1 ochobre 366 - 11 avientu 384 Dámasu I
San Dámasu
Nenguna Desconocida Basílica vieya de San Pedru
San Lorenzo in Damaso
Enterráu cola so madre, Laurentia, y la so hermana, Irene; caltiénse la inscripción del sarcófagu; supuestamente, la cabeza ta nun relicariu donáu por Clemente VIII a la basílica de San Pedru.[1]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 Reardon, Wendy J. 2004. The Deaths of the Popes, Macfarland & Company, Inc. ISBN 0-7864-1527-4
  2. Carragáin, Éamonn Ó & Neuman de Vegvar, Carol L., Roma felix: formation and reflections of medieval Rome, Ashgate Publishing, Ltd., 2007. ISBN 0-7546-6096-6; Consultáu'l 31-VII-2013.
  3. Saghy, Marianne, Scinditur in partes populus: Pope Damasus and the Martyrs of Rome, in Early Medieval Europe, vol. 9, 2000.
  4. Johnson, Mark Joseph, Pagan-Christian Burial Practices of the Fourth Century: Shared Tombs?, in Journal of Early Christian Studies, vol. 5, 1997.