Campeonatu del Mundu d'axedrez de 2023

De Wikipedia
Campeonatu del Mundu d'axedrez de 2023
list of chess world championship matches (en) Traducir
Xeneral
Deporte axedrez
Sede Astaná
Estáu Kazakstán
Data de principiu 7 d'abril de 2023
Edición 46ª unificata
Organizador Federación Internacional d'Axedrez
Ganador Ding Liren
Estadístiques
Participantes Yan Nepómniashchi (es) Traducir
Ding Liren
Cronoloxía
Campeonatu del Mundu d'axedrez de 2021 Campeonatu del Mundu d'axedrez de 2023 World Chess Championship 2024 (en) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

El Campeonatu del Mundu d'axedrez de 2023 foi un duelu al meyor de 14 partíes más desempates xugáu n'Astaná (Kazakstán) ente'l 7 y el 30 d'abril de 2023 pa determinar el nuevu campeón del mundu d'axedrez. L'entós campeón Magnus Carlsen refugó defender el so títulu escontra Ian Nepomniachtchi, ganador del Tornéu de Candidatos de 2022. Poro la FIDE decidió convidar a Ding Liren, como segundu clasificáu d'esi mesmu tornéu, a enfrentase a Nepomniachtchi pol títulu de campeón. Esta yera la primer vegada dende 1948 na que'l campeón vixente nun participa (sacante los campeonatos de la FIDE ente 1993 y 2005) pero debío daquella a la muerte en 1946 del que yera campeón, Alexander Alekhine.

Arrenunciu al títulu de Carlsen[editar | editar la fonte]

Les normes establecíes marcaben que, pa caltener el so títulu, Magnus Carlsen debía defendelu escontra l'aspirante surdíu del Tornéu de Candidatos. N'avientu de 2021, darréu la so victoria nel Campeonatu del Mundu de 2021 escontra Ian Nepomniachtchi, Carlsen fizo público que nun se sentía motiváu pa defender el títulu recién ganáu sacante l'aspirante fuera Alireza Firouzja, qu'algamara el númberu 2 del mundu d'aquella a la edá de 18 años. Carlsen repitió estos mesmos pensamientos n'abril de 2022, yá ensin nomar nengún posible oponente.

Una vez terminó'l Tornéu de Candidatos de 2022, nel mes de xunetu, FIDE y Carlsen entamaron a falar del campeonatu del mundu y del so formatu. El día 20 del mesmu mes, na fecha que la FIDE diera como tope pa tener rempuesta por parte de Carlsen, esti fizo anuncia de que refugaba defender el so títulu y asumiendo la so perda. La confirmación formal y per escritu del arrenunciu por parte de Carlsen llegó nel mes d'ochobre, siendo entós cuando la FIDE convidó formalmente a Ding Liren (segundu clasificáu del Tornéu de Candidatos de 2022) a participar nel Campeonatu del Mundu de 2023 escontra Ian Nepomniachtchi.

Tornéu de Candidatos 2022[editar | editar la fonte]

Artículu principal: Tornéu de Candidatos de 2022

El tornéu xugóse en Madrid del 16 de xunu al 5 de xunetu de 2022. Ian Nepomniachtchi, que yá ganara'l tornéu de 2020-21 que-y dió'l drechu a enfrentase a Carlsen pol campeonatu del mundu en 2021, revalidó victoria y convertíase otra vuelta n'aspirante. Ding Liren como segundu clasificáu del tornéu foi, dempués de l'arrenunciu de Carlsen, convidáu tamién como aspirante al Campeonatu del Mundu de 2023.

Participaron nel torneú:

Forma de clasificación Xugador Edá Elo Puestu
mundial
(xunu 2022)
Finalista del Campeonatu del Mundu d'axedrez de 2021 Bandera de ? Ian Nepomniachtchi [N. 1] 31 2766 7
Convite de la FIDE, tres de la situación asocedida nel Tornéu de Candidatos 2020-21. Bandera d'Azerbaixán Teimour Radjabov 35 2753 13
Finalistes de la Copa del Mundu d'axedrez de 2021 Bandera de Polonia Jan-Krzysztof Duda (campeón) 24 2750 16
Bandera de ? Sergey Karjakin (finalista)[N. 1][N. 2] 32 2747 17
Dos meyores clasificaos del Tornéu Gran Suizu de la FIDE de 2021. Bandera de Francia Alireza Firouzja (campeón) 19 2793 3
Bandera de Estaos Xuníos d'América Fabiano Caruana (2ᵘ clasificáu) 29 2783 4
Dos meyores clasificaos del Gran Premiu de la FIDE de 2022. Bandera de Estaos Xuníos d'América Hikaru Nakamura (ganador) 34 2760 11
Bandera d'Hungría Richárd Rapport (2ᵘ clasificáu) 26 2764 8
Meyor posición na clasificación en mayu de 2022. Bandera de la República Popular China Ding Liren 29 2806 2

Resultaos[editar | editar la fonte]

Pos. Xugador Ptos. SB Victories IN DL TR HN FC AF JKD RR
1 Bandera de ? Ian Nepomniachtchi 9,5 62 5 ½ 1 ½ ½ ½ ½ ½ ½ 1 1 1 ½ ½ 1
2 Bandera de la República Popular China Ding Liren 8 52 4 0 ½ 0 ½ 1 ½ ½ 1 ½ ½ 1 ½ ½ 1
3 Bandera d'Azerbaixán Teimour Radjabov 7,5 52 3 ½ ½ ½ 1 1 0 ½ 0 ½ ½ ½ ½ ½ 1
4 Bandera de Estaos Xuníos d'América Hikaru Nakamura 7,5 50,25 4 ½ ½ ½ 0 1 0 1 0 1 ½ 1 ½ ½ ½
5 Bandera de Estaos Xuníos d'América Fabiano Caruana 6,5 46,5 3 ½ ½ 0 ½ 1 ½ 1 0 0 1 ½ 0 ½ ½
6 Bandera de Francia Alirezja Firouzja 6 39,5 2 0 0 ½ ½ ½ ½ ½ 0 0 1 ½ ½ 1 ½
7 Bandera de Polonia Jan-Krzysztof Duda 5,5 38,5 1 ½ 0 ½ 0 ½ ½ ½ 0 1 ½ ½ ½ ½ 0
8 Bandera d'Hungría Richárd Rapport 5,5 37,75 1 0 ½ 0 ½ 0 ½ ½ ½ ½ ½ ½ 0 1 ½

Criterios de desempate
En casu d'empate na primer plaza, taba previstu un desempate.
Pal restu de places, los criterios qu s'aplicaben yeren: 1. Puntos Sonneborn-Berger (SB); 2. Númberu total de victories; 3. Resultáu particular ente los xugadores empataos; 4. Rifa.

Duelu pol títulu[editar | editar la fonte]

Organización[editar | editar la fonte]

El duelu tevo llugar nel St. Regis Astana Hotel d'Astaná (Kazakstán) del 9 al 30 d'abril de 2023.

El premiu ascendía a 2 millones d'euros, tando alcordao que diba repartise'l 60% pal campeón y el 40% pal aspirante si dalgún de los xugadores algamaben 7,5 puntos o más nes partíes a ritmu clásicu; pero'l 55% pal campeón y el 45% pal aspirante si había desempate, como realmente foi.

Los árbitros fueron el serbiu Nebojša Baralić y l'italianu Gerhard Bertagnolli.

El primer movimientu de caúna de les partíes a ritmu clásicu foi executáu por convidaos de la organización:

Partía Convidáu
1 Ashat Oralov Ministru de Cultura y Deportes de Kazakstán.
2 Timur Turlov Presidente de la Federación d'axedrez de Kazakstán.
3 Talgat Musabayev Astronauta.
4 Mike Klein Maestru FIDE.
5 Serik Sapiyev Campeón olímpicu de boxéu en pesu welter nos Xuegos Olímpicos de 2012.
6 Dana Reizniece-Ozola Gran Maestra femenina.
7 Jeroen van den Berg Direutor del tornéu Tata Steel Chess.
8 Victor Dolgalev Direutor de LLP Tioline, ún de les empreses patrocinadores del eventu.
9 Marat Azilkhanov Presidente de l'Asamblea del Pueblu de Kazakstán.
10 Kunsulu Zakarya Cabezaleru de la Academia de Ciencies de Kazakstán.
11 Kunat Sharlapaev Presidente de Baiterek National Managing Holding.
12 Dimash Qudaibergen Cantante y compositor de Kazakstán.
13 Zhenis Kassymbek Alcalde d'Astaná.
14 Alanna Berikkyzy Ganadora del Campeonatu del Mundu d'axedrez escolar de 2023 en categoría femenina de menos de 9 años.

Regles del duelu[editar | editar la fonte]

El control de tiempu pa caúna de les partíes a ritmu clásicu foi de 120 minutos por bandu pa los primeros 40 movimientos, 60 minutos pa los siguientes 20 minutos, y 15 minutos pal restu de la partida, con un incrementu de 30 segundos por movimientu dende'l númberu 61.

Enantes del movimientu númberu 40 de les prietes na más pueden dase tables por rei afogáu o repetición, nun siendo posible tables pol alcuerdu ente xugadores enantes d'esa xugada.

El duelu xugóse al meyor de 14 partíes, poro polo menos facíen 7,5 puntos pa ganar el campeonatu. El desempate taba alcordáu coles regles siguientes:

- Un duelu de 4 partíes rápides con 25 minutos por bandu y un incrementu de 10 segundos dende la primer xugada.

- En casu de caltenese l'empate, un duelu amenorgáu de 2 partíes rellámpagu, con un tiempu de control de 5 minutos por bandu y un incrementu de 3 segundos dende la primer xugada. Si esti duelu acabara empatáu, otru coles mesmes condiciones.

- D'acabar empataos los dos duelos anteriores, xugaríense tantes partíes rellámpagu con un control de tiempu de 3 minutos por bandu y un incrementu de 2 segundos dende la primer xugada como faigan falta fasta desfacer l'empate.

Cara a cara anteriores[editar | editar la fonte]

Victories Nepomniachtchi Tables Victories Ding Total
Ritmu clásicu Nepomniachtchi (blanques) v Ding (prietes) 2 5 0 7
Ding (blanques) v Nepomniachtchi (prietes) 1 3 2 6
Total 3 8 2 13
Ritmu rápidu / rellámpagu / amuesa 13 17 9 39
Total 16 25 11 52

Asistentes[editar | editar la fonte]

Nepomniachtchi trabayó con Nikita Vitiugov, Maxim Matlakov ya Ildar Khairullin, amás de cuntar col conseyu del antiguu campeón del mundu Vladimir Kramnik.

Ding escoyó a Richárd Rapport como'l so segundu principal. Los otros miembros del equipu yeren el gran maestru uzbecu Jakhongir Vakhidov y dos persones de la Universidá de Beijing. Recibió tamién conseyos de Wei Yi y Ni Hua.

Horariu[editar | editar la fonte]

Les partíes entamaron a les 15:00h (horariu llocal, EKT) que correspuende coles 09:00h UTC.

Na ceremonia d'apertura rifáronse los bandos, usando un brazu robóticu asistíu por intelixencia artificial. A Nepomniachtchi tocáron-y les pieces blanques pa la primer partida. Nel restu de partíes a ritmu clásicu, los colores fueron camudándose, nun repitiendo los xugadores el bandu col que xugaron la partida anterior.

Darréu la conferencia de prensa de la partida 14 rifáronse los bandos pa la primera de les partíes de ritmu rápidu, tocándo-y entós a Ding les blanques pa la primera partida.

Fecha Eventu
Vienres, 7 d'abril Ceremonia d'apertura
Sábadu, 8 d'abril Día d'atención a medios
Domingu, 9 d'abril Partida 1
Llunes, 10 d'abril Partida 2
Martes, 11 d'abril Día de descansu
Miércoles, 12 d'abril Partida 3
Xueves, 13 d'abril Partida 4
Vienres, 14 d'abril Día de descansu
Sábadu, 15 d'abril Partida 5
Domingu, 16 d'abril Partida 6
Llunes, 17 d'abril Día de descansu
Martes, 18 d'abril Partida 7
Miércoles, 19 d'abril Día de descansu
Xueves, 20 d'abril Partida 8
Vienres, 21 d'abril Partida 9
Sábadu, 22 d'abril Día de descansu
Domingu, 23 d'abril Partida 10
Llunes, 24 d'abril Partida 11
Martes, 25 d'abril Día de descansu
Miércoles, 26 d'abril Partida 12
Xueves, 27 d'abril Partida 13
Vienres, 28 d'abril Día de descansu
Sábadu, 29 d'abril Partida 14
Domingu, 30 d'abril Desempates
Llunes, 1 de mayu Ceremonia de pieslle

Taba previsto facer la ceremonia de pieslle antes del día 1 de mayu si dalgún de los xugadores algamara 7,5 puntos o más durante les partíes de ritmu clásicu.

Filtriación de la preparación de Ding[editar | editar la fonte]

Darréu l'entamu de la partida 8, un mensaxe de la páxina Reddit señaló que dos cuentes de Lichess podríen ser les de Ding Liren y el so asistente Richárd Rapport. Eses cuentes xugaron partíes una escontra la otra que siguíen los entamos de les partíes 2, 6 y 8 del duelu pol campeonatu. Otra cuenta con ún d'esos alcuños, pero na páxina Chess.com, xugó una serie de partíes imitando les xugaes nel duelu.

Resultaos[editar | editar la fonte]

Elo Ritmu clásicu Puntos Partíes rápides Total
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Bandera de ? Ian Nepomniachtchi (FIDE) 2795 ½ 1 ½ 0 1 0 1 ½ ½ ½ ½ 0 ½ ½ 7 ½ ½ ½ 0 8 ½
Bandera de la República Popular China Ding Liren (CHN) 2788 ½ 0 ½ 1 0 1 0 ½ ½ ½ ½ 1 ½ ½ 7 ½ ½ ½ 1 9 ½

Notes[editar | editar la fonte]

  1. 1,0 1,1 Como rempuesta a la invasión rusa d'Ucraína de 2022, los xugadores rusos y bielorrusos nun pueden usar la bandera de los sos países nos eventos FIDE
  2. Descalificáu por incumplimientu del Códigu Éticu de la FIDE tres de declaraciones públiques de so sofitando la invasión rusa d'Ucraína de 2022.

Referencies[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]