Bombardín
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
| Bombardín | ||
|---|---|---|
 | ||
| Tesitura | ||
 | ||
| Carauterístiques | ||
| Clasificación | viento metal | |
| Instrumentos rellacionaos | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
El bombardín ye un preséu perteneciente a la familia del vientu metal, con tubería cónica y con voz na estensión de barítonu-tenor. Tamién llamáu eufonio, esti últimu nome del preséu significa «soníu prestosu» o «voz duce», deriváu de eu (bien, nidiu, tranquil) y phonos (soníu, voz). Aun así, el primer nome ye'l más común. El bombardín ye un preséu con pistones o con válvules rotatories. El soníu producir pola vibración de los llabios del intérprete na parte denomada boquilla a partir de la columna del aire (fluxu del aire).
Nome correutu y equivocaciones[editar | editar la fonte]
El bombardín posiblemente seya unu de los preseos menos conocíos y practicaos de la música occidental. Nos Estaos Xuníos d'América, munchos de los ensin empecipiar nun reconocen el términu bombardín, y comparar con una tuba pequeña (tenor).
Esiste un gran tracamundiu, principalmente nos Estaos Xuníos y los países de la so esfera d'influyencia[ensin referencies], onde se considera que'l bombardín y el bombardín barítonu considérense preseos iguales; en realidá, nun lo son. Hai quien afirmen que'l bombardín tien cuatro pistones y el barítonu trés, pero ésta tamién ye una idea errónea. Anque tienen el mesmu rexistru, el barítonu ye más pequeñu, y entá más importante, ye de seición cilíndrica como la trompeta y el trombón, polo que tien un soníu más brillosu. El bombardín tien una seición cónica, lo que procura un soníu más nidiu y escuru. Gustav Holst, por casu, na primer versión impresa de la Primera Suite pa Banda Militar, usa dos pentagramas distintos pa dambos preseos, siendo'l timbre del barítonu más agresivu y el del eufonio más templáu.
El llamáu barítonu norteamericanu, con tres pistones d'aición frontera y con campana escontra'l frente yera predominante nes bandes estauxunidenses. Ente que el preséu yera en realidá un híbridu ente tubería cónica-cilíndrica, nun yera, en realidá, nin un barítonu nin un bombardín. Aun así, yera retuláu barítonu por munchos autores y direutores; ésta ye probablemente la principal causa del tracamundiu ente bombardín y barítonu.
Construcción y carauterístiques xenerales[editar | editar la fonte]
El bombardín ye un preséu trespositor afináu en Sib o Do Natural (depende de la afinación del preséu), esto ye, al nun primir nengún pistón, el preséu va producir parciales de la serie d'harmónicos de Si bemol y Do natural.
Nel Reinu Xuníu, dellos países d'América Llatina y Norteamérica, la música pal preséu escribir en clave de Fa y ensin transposición, pero na música pa bandes de conciertu o bandes sinfóniques, ye común que les partes pa bombardín escríbanse trespuestes en Sib y en Clave de Sol, el soníu real resulta entós una novena mayor mss embaxo que la nota escrita.
Nes bandes de tradición d'Europa continental, les partes pa bombardín tán dacuando escrites en Clave de Fa pero escrites pa un preséu trespositor en Sib o en Do natural.
Los modelos profesionales inclúin un xuegu de tres pistones d'aición cimera más un cuartu pistón, comúnmente asitiáu a metá de camín escontra baxo na tercer bomba de afinación. Los modelos pa primerizos namái tienen tres pistones y los modelos entemedios pa estudiantes tienen cuatro d'aición cimera.
El bombardín tien un rexistru estensu; les notes más graves obtenibles dependen del xuegu de pistones que tenga'l preséu. Tolos preseos lleguen bien hasta Mi grave na llinia adicional sol pentagrama en clave de Fa, pero los preseos de cuatro pistones algamen hasta Do en segunda linea adicional sol pentagrama en clave de Fa. Los preseos ensin sistema de compensación cadecen de problemes de afinación dende ll Mi bemol baxando hasta'l Do. Los preseos con sistema de compensación nun presenten estos problemes y lleguen hasta un Si natural sol pentagrama. En comparanza con otros preseos de la familia del metal, el bombardín emite les notes del ente'l Si bemol so la clave de Fa d'equí p'arriba. La nota más grave producida nos preseos con sistema de compensación ye BBB, seis llinies debaxo la clave de Fa.
Como los demás preseos de tubería cónica, el fliscorno, la trompa y la tuba, la seición del bombardín amonta gradualmente de diámetru, resultando un soníu más nidiu y aterciopeláu, comparáu col d'otros preseos de seición cilíndrica como la trompeta o'l trombón.
La digitación nel bombardín ye la mesma que la de la trompeta o la de la tuba. Comparaos colos otros instrumentistes de la familia del metal, los eufonistas primerizos pueden atopar problemes cola afinación y la respuesta. Amás, pa los estudiantes, principalmente los de secundaria, ye bien difícil desenvolver el soníu ricu carauterísticu del eufonio, en parte por cuenta de los modelos d'estudiu que s'usen nes escueles.
Historia y desenvolvimientu[editar | editar la fonte]
L'ancestru del bombardín ye'l oficleido y orixinariamente, el serpentón. La busca d'un preséu de vientu satisfactoriamente funcional que pudiera sofitar les mases de soníu tomó un pocu de tiempu; ente que'l serpentón foi usáu mientres dos sieglos escontra'l final del Renacimientu, yera notoriamente difícil caltener el so afinación y calidá de soníu. El oficleido, que foi usáu en bandes y orquestes por unes cuantes décades, usaba un sistema de llaves que la faíen ameyorar al serpentón, pero nun yera bonu nel rexistru agudu.
Cola invención del sistema de pistones alredor de 1818, la fabricación de instrumentos de vientu metal con facilidá pa ser tocaos aumentó. El bombardín dizse que foi inventáu como "un bugle de tubería ancha nel rangu barítonu" por Ferdinand Sommer de Weimar en 1843, pero tamién se-y acredita a Carl Moritz en 1838 y a Adolphe Sax en 1843. Anque la familia de los saxhornos o saxcornos de Sax fueron inventaos coles mesmes y que'l saxhorno baxu paecíase enforma al bombardín, yeren construyíos de manera distinta. Los saxhornos yeren de tubería cilíndrica. El eufonio “al estilu británicu” con compensación foi desenvueltu por David Blaikley en 1874 y tuvo n'usu en Gran Bretaña dende entós ensin camudar demasiáu na so construcción.
Lliteratura[editar | editar la fonte]
El bombardín ye y va ser un preséu de banda. Nun ye consideráu miembru del quintetu de metal pero ye convidáu como solista, inclusive en dellos grupos de jazz. Por esto, el so versatilidad y la paecencia en timbre y rol al preséu de cuerda, ye llamáu «cello de la banda» o «rei de los preseos de banda».
Los bombardinos tienen regularmente partes desaxeradamente importantes nes marches como les de John Philip Sousa. Ye atopáu nes bandes de marcha, pero últimamente ta siendo reemplazáu pol so primu más bono de cargar: el barítonu de marcha. Otru grupu importante nel qu'hai bombardinos ye'l cuartetu de tubas-bombardín. El eufonio ye tamién un preséu indispensable de la banda sinfónica y otres bandes de conciertu.
Anque'l bombardín nun ye un preséu orquestal, hai partes nes qu'un invitáu toca partes nel eufonio, principalmente les de tuba tenor, figle, o trompeta baxa. Dientro de les pieces orixinales pal preséu, puede mentase Fantasia de Gordon Jacob, Alcuerdo de Joseph Horovitz, Cuatro Diálogo de Samuel Adler, Alcuerdo per Flicorno Basso de Amilcare Ponchielli, ente otros. Nes audiciones pa banda son frecuentes les partes de Roman Carnival Overture de Hector Berlioz (trans. Godfrey), Second Suite in F de Gustav Holst, Festive Overture de Dmitri Shostakovich (trans. Hunsberger), Stars and Stripes Forever de John Philip Sousa, etc.
Ver tamién[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Bombardín.
