Benuza ye un conceyu asitiáu na contorna de La Cabreira , provincia de Llión , amás d'un llugar del mesmu. Asítiase na parte de la contorna nomada como La Cabreira Baxa o La Ribeira y ta integráu alministrativamente nel Conseyu Comarcal d'El Bierzu . Tien una población de 455 habitantes (INE 2023).
El conceyu ta conformáu poles siguientes llocalidaes:
Benuza
Silván
Pombriegu
Sigüeya
Llomba
Soutiellu
Llamas
Yebra
Santalavilla
La fala de Benuza fae parte de la variante del idioma conocida como Cabreirés . La de Benuza ye una fala que ta na llende ente l'asturlleonés y el gallegu .
F- (posición inicial)
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
FACĔRE
Facere
Facer
Facer
FĔRRU(M)
Fierru
Fierru
Ferro
L- (posición inicial)
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
LĀRE(M)
Llar
Llar
Lar
LŬPU(M)
Lobo/Llobu
Llobu
Lobo
LAURETU(M)
Lloréu
Loureiro
N- (posición inicial)
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
NAVITĀTE(M)
Ñavidá
Navidá
Nadal
Diptongación de Ŏ y Ĕ
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
PŎRTA(M)
Puerta/Puorta
Puerta
Porta
ŎCULU(M)
Güeyu (Ollo en Silván)
Güeyu
Ollo
TĔMPU(M)
Tiempu
Tempo
TĔRRA(M)
Tierra
Terra
DĔNTE(M)
Diente
Diente
Dente
Diptongos decrecientes
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
CAUSA(M)
Cousa
Cosa
Cousa
FERRARĬU(M)
Ferreiru
Ferreru
Ferreiro
CALDĀRĬA(M)
Caldeira
Caldera
Caldeira
MĀTĔRĬA(M)
Madeira
Madera
Madeira
Palatalización de -CT- y -LT-
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
FĂCTU(M)
Fechu
Feito
NŎCTE(M)
Ñueite (Noite en Soutiellu)
Nueche
Noite
MŬLTU(M)
Mueitu (En Llamas y Llomba)
Muitu (En Pombriegu y Silván)
Moito (En Silván)
Munchu
Moito
LACTE(M)
Lleite/Lleiche/Leite
Lleche
Leite
AUSCULTĀRE
Escuchar
Escoitar
Terminación -ATUM
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
LATU(M)
Llau (Lao en Pombriegu y Silván)
Llau
Lado
DELICATU(M)
Delgáu
Delgado
PRATU(M)
Prau
Prau
Prado
-ll-
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
CASTĚLLU(M)
Castiellu
Castelo
VALLE(M)
Valle
Val
MARTELLU(M)
Martiellu
Martelo
-L- intervocálica
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
GĚLU(M)
Xelu
Xeo
FILICTU(M)
Feleitu
Felechu
Fieito
Grupos -C'L-, -T'L-, -G'L-
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
NOVACŬLA(M)
Navaya
Navalla
VETŬLU(M)
Vieyu
Vello
TEGŬLA(M)
Teya
Tella
Palatalización de PL-, CL-, FL-
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
PLĀNU(M)
Chanu
Llanu
Chao
CLĀVE(M)
Chave
Llave
Chave
FLĂMMA(M)
Llama
Chama
Rotacismu
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
PLATU(M)
Platu
Prato
CLAVU(M)
Clavu
Cravo
TABULA(M)
Tabra
Tabla
Táboa
ECCLESIA(M)
Igresia
Ilesia
Igrexa
-N- intervocálica
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
RĀNA(M)
Rana
Rana
Rá
Grupos -M'N- -N´N-
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
SOMNU(M)
Sueñu
Sono
DOMINE(M)
Dueñu
Dono
ANNU(M)
Añu
Ano
CAPANNA(M)
Cabaña
Cabana
NINNU(M)
Ñiñu (Niñu en Llamas)
Neñu
Neno
PINNA(M)
Pena
Peña
Pena
CANNA(M)
Caña
Caña
Cana
Grupo -M'N-
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
HŎM(I)NE(M)
Home
Home
Home
FĂM(I)NE(M)
Fame
Fame
Fame
LŪM(I)NE(M)
Llume
Llume
Lume
Lambdacismo
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
CUBITU(M)
Coldu
Cóbado
NATICA(M)
Nalga
Nádega
Grupo -LY-
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
MULĬERE(M)
Muyer (Muller en Pombriegu)
Muyer
Muller
Llatín
Fala de Benuza
Asturianu normativu
Gallegu normativu
CAESU(M)
Queisu
Quesu
Queiso
BASIU(M)
Besu
Bico
CERESIA(M)
Cereza
Cereixa
↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019 . Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
↑ URL de la referencia: https://www.aemet.es/es/eltiempo/prediccion/municipios/benuza-id24016 .