Saltar al conteníu

Benoît Mandelbrot

De Wikipedia
Benoît Mandelbrot
Vida
Nacimientu Varsovia[1]20 de payares de 1924[2]
Nacionalidá Bandera de Polonia Polonia [3]
Bandera de Francia Francia
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Muerte Cambridge[4]14 d'ochobre de 2010[2] (85 años)
Sepultura Grove Street Cemetery (en) Traducir[5]
Causa de la muerte cáncer de páncrees[6]
Familia
Casáu con Aliette Kagan (en) Traducir (1955 – m. 2010)[7]
Familia
Estudios
Estudios Universidá de París 1952) Philosophiæ doctor : matemátiques
Lycée du Parc (es) Traducir
(1944 - 1944)
Escuela Politéunica
(1945 - 1947) : inxeniería
Institutu de Teunoloxía de California
(1947 - 1949) maestría en ciencies : aeronáutica
Nivel d'estudios doctoráu
Tesis '
Direutor de tesis Georges Darmois
Paul Pierre Lévy
Direutor de tesis de Murad Taqqu
Ken Musgrave
Laurent-Emmanuel Calvet
Charles Meneveau
Daniel Zajdenweber (en) Traducir
Yuval Geffen (Feigenblat) (en) Traducir
Llingües falaes francés[9]
inglés
Alumnu de Gaston Julia (es) Traducir
Profesor de Eugene Fama (es) Traducir
Oficiu matemáticu, economista, profesor, científicu, escritor, informáticu teóricu, inxenieruprofesor universitariu
Emplegadores Universidá de Lille  (1952 –  1953)
Institute for Advanced Study (es) Traducir  (1953 –  1954)
Centro Nacional para la Investigación Científica (es) Traducir  (1954 –  1958)
IBM  (1958 –  1987)
Yale  (1987 –
Pacific Northwest National Laboratory (en) Traducir  (2005 –
Trabayos destacaos Conxuntu de Mandelbrot
Fractals: Form, Chance and Dimension (en) Traducir
La geometría fractal de la naturaleza (es) Traducir
Zipf–Mandelbrot law (en) Traducir
Premios
Miembru de Colegio de Patafísica (es) Traducir
Academia Nacional de Ciencies de los Estaos Xuníos[19]
Academia de les Artes y les Ciencies d'Estaos Xuníos[19]
Asociación d'Estaos Xuníos pa la Meyora de la Ciencia[3]
Institute of Mathematical Statistics (en) Traducir[12]
Econometric Society (es) Traducir[11]
IMDb nm0541707
users.math.yale.edu…
Cambiar los datos en Wikidata

Benoît Mandelbrot (20 de payares de 1924Varsovia – 14 d'ochobre de 2010Cambridge)[20] foi un matemáticu polacu nacionalizáu francés y d'Estaos Xuníos conocíu polos sos trabayos sobre los fractales. Ye consideráu'l principal responsable de la puxanza d'esti campu de les matemátiques dende l'entamu de los años setenta, lo mesmo que de la so popularidá al utilizar la ferramienta que se taba popularizando nésta dómina - l'ordenador - pa trazar los más conocíos exemplos de xeometría fractal: el conxuntu de Mandelbrot y los conxuntos de Julia. Gaston Julia afayó estos postreros y desenvolvió les matemátiques de los fractales, que depués desenvolvió Mandelbrot.

Datos biográficos

[editar | editar la fonte]

Nació'l 20 de payares de 1924 en Varsovia, Polonia, dientro d'una familia xudía culta d'orixe lituanu, morrió nel 2010. Foi introducíu al mundu de les matemátiques dende pequeñu gracies a los sos dos tíos. Cuando la so familia emigra a Francia en 1936, el so tíu Szolem Mandelbrot, profesor de matemátiques nel Collège de France y socesor de Hadamard nesti puestu, toma la responsabilidá de la so educación. Dempués de realizar los sos estudios na Universidá de Lyon ingresó a la École polytechnique, a temprana edá, en 1944, so la direición de Paul Lévy, quien tamién-y influyó fuertemente. Doctorar en matemátiques pola Universidá de París nel añu 1952. Darréu foise al MIT y depués al Institutu d'Estudios Avanzaos de Princeton, onde foi'l postreru estudiante de postdoctorado al cargu de John von Neumann. Dempués de diverses estancies en Xinebra y París acabó trabayando en IBM Research.

En 1967 publicó en Science «¿Cuántu mide la mariña de Gran Bretaña?», onde s'esponen les sos idees tempranes sobre los fractales.

Foi profesor d'economía na Universidá Harvard, d'inxeniería na Yale, de fisioloxía nel Colexu Albert Einstein de Medicina, y de matemátiques en París y Xinebra. Dende 1958 trabayó en IBM nel Centru de Investigación Thomas B. Watson en Nueva York.

Llogros científicos

[editar | editar la fonte]

Foi'l principal creador de la Xeometría Fractal, al referise al impautu d'esta disciplina na concepción ya interpretación de los oxetos que s'atopen na naturaleza. En 1982 publicó'l so llibru Fractal Geometry of Nature, nel qu'esplicaba les sos investigaciones nesti campu. La xeometría fractal estremar por un aproximamientu más astractu a la dimensión de la que caracteriza a la xeometría convencional.

El profesor Mandelbrot interesar por cuestiones que nunca antes esmolecieren a los científicos, como los patrones polos que se rixen la rugosidad o los resquiebros y quebres na naturaleza.

Mandelbrot sostuvo que los fractales, en munchos aspeutos, son más naturales, y por tanto meyor entendíos intuitivamente pol home, que los oxetos basaos na xeometría euclidiana, que fueron anidiaos artificialmente.

Les nubes nun son esferes, los montes nun son conos, les costes nun son círculos, y les corteces de los árboles nun son llises, nin los rescamplos viaxen nuna llinia recta.
Mandelbrot, del so llibru Introduction to The Fractal Geometry of Nature

Discutinios

[editar | editar la fonte]

Mandelbrot indicó la sobrevaloración de les matemátiques basaes n'analís alxebraicu dende'l sieglu XIX y dio igual importancia a la xeometría y al analís matemáticu visual, analís pal qu'él taba especialmente dotáu, sobre la que caltuvo que se fixeron llogros igual o más importantes como los de los antiguos griegos o Leonardo. Esta visión pocu ortodoxa costó-y dures crítiques per parte de los matemáticos más 'puros', especialmente al entamu de la so carrera.

Honores y premios

[editar | editar la fonte]

En 1985 recibió'l premiu "Barnard Medal for Meritorious Service to Science". Nos años siguientes recibió la "Franklin Medal". En 1987 foi gallardoniáu col premiu "Alexander von Humboldt"; tamién recibió la "Medaya Steindal" en 1988 y munchos otros premios, incluyendo la "Medaya Nevada" en 1991.

Conxuntu de Mandelbrot

[editar | editar la fonte]

El conxuntu de Mandelbrot ye un conxuntu matemáticu de puntos nel planu complexu, que'l so cantu forma un fractal. Esti conxuntu defínese asina, nel planu complexu:

ra. A partir de c, constrúyese una socesión por inducción:

Si esta socesión queda acutada, entós dizse que c pertenez al conxuntu de Mandelbrot, y si non, queda escluyíu del mesmu.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 24 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  3. 3,0 3,1 Afirmao en: NNDB. NNDB: 752/000022686. Llingua de la obra o nome: inglés.
  4. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  5. Afirmao en: Find a Grave. Identificador Find a Grave: 154577154. Data de consulta: 17 abril 2010. Llingua de la obra o nome: inglés.
  6. Identificador Guardian de tema: science/2010/oct/17/benoit-mandelbrot-obituary. Data de consulta: 20 payares 2022.
  7. Afirmao en: Internet Movie Database. Identificador IMDb: nm0541707. Llingua de la obra o nome: inglés.
  8. Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive. Identificador MacTutor (biografías): Mandelbrot.
  9. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive.
  11. 11,0 11,1 URL de la referencia: https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam. Data de consulta: 6 abril 2023.
  12. 12,0 12,1 Afirmao en: Scientific Legacy Database. Data de consulta: 16 avientu 2022. Editorial: Institute of Mathematical Statistics. Llingua de la obra o nome: inglés.
  13. Afirmao en: Fellows of the American Statistical Association database. Data de consulta: 10 xunetu 2021. Llingua de la obra o nome: inglés.
  14. URL de la referencia: https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/science-obituaries/8069558/Benoit-Mandelbrot.html.
  15. URL de la referencia: https://www.agu.org/Honor-and-Recognize/Honors/Union-Fellows.
  16. URL de la referencia: https://harveypz.net.technion.ac.il/harvey-prize-laureates/.
  17. URL de la referencia: https://web.archive.org/web/20121213184822/http://www.dri.edu/previous-dri-nevada-medal-recipients.
  18. URL de la referencia: https://thejohnscottaward.github.io/jsc/1951-2010.html.
  19. 19,0 19,1 Afirmao en: Encyclopædia Britannica. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Benoit-Mandelbrot. Editorial: Encyclopædia Britannica. Llingua de la obra o nome: inglés británicu. Autor: Andrew Bell.
  20. Jascha Hoffman (16 d'ochobre de 2010). «Benoit Mandelbrot, Mathematician, Dies at 85» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2010. «Benoit B. Mandelbrot, a maverick mathematician who developed an innovative theory of roughness and applied it to physics, biology, finance and many other fields, died on Thursday in Cambridge, Mass. He was 85.»

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]