Asclepias linaria

Asclepias linaria;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
(ensin clasif.):	Eudicots
(ensin clasif.):	Asterids
Orde:	Gentianales
Familia:	Apocynaceae
Subfamilia:	Asclepiadoideae
Xéneru:	Asclepias
Especie:	A. linaria; Cav.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

El romerillo o Asclepias linaria ye una especie de planta perteneciente a la familia de les apocinacees. Ye orixinaria del Desiertu de Mojave y Desiertu de Sonora nel norte de Méxicu y en California y Arizona.

Descripción[editar | editar la fonte]

Ye una yerba grande perennifolia erecta o arbustu recubiertu de pelos y conmuchas fueyes estreches de color verde que s'asemeyen a les aguyes del pinu. La inflorescencia ye una umbela coles flores, de color rosa con capiellos arredondiaos nel centru y verdoses coroles. El frutu ye un folículo.

Propiedaes[editar | editar la fonte]

Utilizada pal tratamientu de dolores de mueles o dientes, en Sonora emplégase'l raigañu, y en Guanajuato el frutu molíu, dambos n'aplicación local interna.

Fervíes xunto coles cañes de trompetilla (Bouvardia ternifolia) tomar en té, les vegaes que seya necesariu pa solliviar la tos o la tos ferina. Les fueyes machucar y entemecer con alcohol pónense como tapones nos oyíos hasta que suma'l dolor en dolor d'oyíos. Amás, utilízase'l látex en firíes pequeñes, como cicatrizante, y sobre llunares y verrugues pa esanicialos.^[1]

Encamiéntase'l so usu pa solliviar dolores de boca, catarru y calentura. Atribúyense-y propiedaes como antidiabético, diuréticu y purgante.

Historia[editar | editar la fonte]

Les referencies de mayor antigüedá, daten del sieglu XVI. Martín de la Cruz señalar como antiescabiátíco. El Códiz Florentino refier: "el zusmiu cura enfermedaes de los güeyos, el raigañu molíu usar pa curar les apostemes (granos)". Nel mesmu sieglu, Francisco Hernández de Toledo rellata: "el raigañu ye amargosa, secante y calorífica en segundu grau, machucada y aplicada sollivia la llepra. Abre les obstrucciones, cura les paperes y les úlceras apodrellaes, sollivia'l cólicu, la tos, l'empache, purga los intestinos y quita la flatulencia; les fueyes esquiten una lleche qu'aplicada resuelve los forcínculos".

A finales del sieglu XIX, l'Institutu Médicu Nacional mentar como catárticu.

Nel sieglu XX, Maximino Martínez repite'l so usu como catárticu, y la Sociedá Farmacéutica de Méxicu, referir como catárticu y hemostático.^[1]

Taxonomía[editar | editar la fonte]

Asclepias linaria describióse por Antonio José Cavanilles y espublizóse en Icones et Descriptiones Plantarum 1: 42, pl. 57. 1791.^[2]

Etimoloxía

Asclepias: nome xenéricu que Carlos Linneo nomó n'honor d'Esculapio (dios griegu de la medicina), poles munches aplicaciones melecinales que tien la planta.

linaria: epítetu

Sinonimia

Asclepias filiformis Sessé & Moc.
Asclepias pinifolia Greene^[3]

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ ^1,0 ^1,1 en Medicina tradicional mexicana
↑ «Asclepias linaria». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 21 de payares de 2012.
↑ Asclepias linaria en PlantList

Bibliografía[editar | editar la fonte]

Anonymous. 1986. List-Based Rec., Soil Conserv. Serv., U.S.D.A. Database of the U.S.D.A., Beltsville.
CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
Hickman, J. C. 1993. Jepson Man.: Higher Pl. Calif. i–xvii, 1–1400. University of California Press, Berkeley.
Shreve, F. & I. L. Wiggins. 1964. Veg. Fl. Sonoran Des. 2 vols. Stanford University Press, Stanford.
Woodson, J. R. Y. 1954. The North American species of Asclepias L. Ann. Missouri Bot. Gard. 41(1): 1–211.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

Jepson Manual Treatment
USDA Plants Profile

[Mtm-1] 1,0 ^1,1 en Medicina tradicional mexicana

[Trop-2] «Asclepias linaria». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 21 de payares de 2012.

[3] Asclepias linaria en PlantList

[1]

[2]

[3]