Arteaga

Coordenaes: 43°08′00″N 2°47′03″W / 43.1334°N 2.7843°O / 43.1334; -2.7843
De Wikipedia
Arteaga
Alministración
País España
AutonomíaIkurrina País Vascu
Provincia Vizcaya
Comarcas (es) Traducir Arratia-Nerbioi
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Artea (es) Traducir Alberto Etxebarria Gurtubai
Nome oficial Artea (eu)[1]
Códigu postal 48142
Xeografía
Coordenaes 43°08′00″N 2°47′03″W / 43.1334°N 2.7843°O / 43.1334; -2.7843
Arteaga alcuéntrase n'España
Arteaga
Arteaga
Arteaga (España)
Superficie 12.4 km²
Altitú 125 m
Llenda con Zeberio, Arantzazu, Dima, Orozko y Areatza
Demografía
Población 754 hab. (2023)
- 366 homes (2019)

- 370 muyeres (2019)
Porcentaxe 100% de Arratia-Nerbioi
0.07% de Vizcaya
0.03% de País Vascu
0% de España
Densidá 60,81 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
artea-udala.org
Cambiar los datos en Wikidata

Artea (antes llamáu oficialmente Castillo y Elejabeitia; usándose n'eusquera los nomes de Gaztelu-Elexabeitia y Arteaga) ye un conceyu del valle de Arratia, na provincia de Vizcaya, País Vascu (España).

Nél atopa la Ilesia de San Miguel; pequeña parroquia rural de planta rectangular simple, edificada a principios del sieglu XVI y completada nos cien años socesivos con distintos elementos de carpintería d'armar de ciertu interés: el coru talláu de celosía (1540 ca.), la cubrición aparente de pares con almizate planu (1600 ca.) y la torre de campanes, armada en 1621, deformada por Basterra en 1923 y dafechu restaurada col restu del edificiu en 1990. Dispón d'un pórticu perimetral envolvente qu'incluyía una capiya abierta y zona destinada a campusantu en redol a la cabecera.

Topónimu[editar | editar la fonte]

Esti conceyu tien una doble tradición na so denominación. Per un sitiu ta la denominación de Castillo y Elejabeitia (Gaztelu-Elexabeitia n'eusquera); y por otra la de Arteaga / Artea.

El nome de Castillo y Elejabeitia deber a que'l conceyu surdió nuna fecha indeterminada pola unión de dos antigües parroquies, la de Castillo y la de Elejabeitia. Castillo y Elejabeitia son anguaño barrios del conceyu. Sobre los sos nomes: el de Castillo (Gaztelu n'eusquera) deber a casar-torre de Torrea, que los vecinos conocíen d'antiguo como Gaztelua (El castiellu); ente que Elejabeitia (Elexabeitia n'eusquera), significa etimológicamente La Ilesia de baxo. Castillo y Elejabeitia foi tradicionalmente el nome oficial del conceyu anque'l so habitantes denominar más comúnmente sol nome de Arteaga / Artea.

Arteaga significa etimológicamente llugar d'encines, de artea (encina) + el sufixu -aga, qu'indica llugar de. Ye'l nome que recibió'l conxuntu urbanu formáu pola unión de Castillo y Elejabeitia, yá que la plaza del pueblu, daqué separada de los nucleos orixinales, allugar nun llugar llamáu asina.

Históricamente foi un nome alternativu al de Castillo y Elejabeitia. Asina en dellos censos del sieglu XIX el conceyu denominóse oficialmente como Castillo y Elejabeitia o Arteaga; anque con posterioridá Arteaga volvió quedar desterráu del nome oficial. L'actual nome oficial de Artea (lliteralmente significa la encina), ye una variante sincopada de Arteaga, utilizada coloquialmente al falar n'eusquera polos vascoparlantes de la zona.

Cuando'l conceyu decidir en 1994 a modificar el nome oficial del conceyu y adoptar la denominación n'eusquera de la llocalidá, ente les distintes opciones esistentes (Gaztelu-Elexabeitia, Arteaga, Artea, ...) optóse finalmente por oficializar la variante más utilizada, ye dicir Artea. Sicasí, l'Academia de la Llingua Vasca considera que'l nome formal del conceyu n'eusquera tien de ser Arteaga,[2] y que Artea nun ye más qu'una variante encurtiao y coloquial del mesmu.

El xentiliciu de los habitantes ye arteagarra o arteagaztarra.

Alministración[editar | editar la fonte]

Eleiciones municipales en Artea
Partíu políticu 2015[3] 2011[4] 2007[5] 2003[6] 1999[7] 1995[8] 1991[9]
Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales
Partíu Nacionalista Vascu (EAJ-PNV) 46,05 3 36,85 3 40,07 3 57,18 5 42,55 4 51,44 4 46,65 4
Euskal Herria Bildu (EH Bildu) / Bildu 27,63 2 29,94 2 - - - - - - - - - -
Aldatuz Herri Plataforma(AHP) 25,21 2 29,56 2 31,88 2 - - - - - - - -
Partíu Socialista d'Euskadi-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) 0,44 0 1,73 0 - - 0,27 0 - - - - - -
Partíu Popular (PP) - - 1,34 0 2,79 0 9,31 0 7,02 0 - - - -
Eusko Alkartasuna (EA) - - - - 23,49 2 30,59 2 18,94 1 19,73 1 28,87 2
Euskal Herritarrok (EH) - - - - - - - - 30,21 2 - - - -
Herri Batasuna (HB) - - - - - - - - - - 25,28 2 21,76 1

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. Toponimia del Valle de Arratia na páxina web de Euskaltzaindia/Real Academia de la Llingua Vasca
  3. ara.cat (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Artea 2015». Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  4. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Artea 2011». Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  5. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Artea 2007». Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  6. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Artea 2003». Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  7. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Artea 1999». Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  8. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Artea 1995». Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.
  9. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Artea 1991». Consultáu'l 20 d'agostu de 2015.

Enllaz esternu[editar | editar la fonte]