Saltar al conteníu

Alaró

Coordenaes: 39°42′24″N 2°47′27″E / 39.706666666667°N 2.7908333333333°E / 39.706666666667; 2.7908333333333
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Alaró
Alministración
País España
Autonomía Islles Baleares
Islla Mallorca
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde d'Alaró Llorenç Perelló Rosselló (es) Traducir
Nome oficial Alaró (ca)[1]
Códigu postal 07340
Xeografía
Coordenaes 39°42′24″N 2°47′27″E / 39.706666666667°N 2.7908333333333°E / 39.706666666667; 2.7908333333333
Alaró alcuéntrase n'España
Alaró
Alaró
Alaró (España)
Superficie 45.72 km²
Altitú 252 m
Llenda con
Demografía
Población 5909 hab. (2023)
- 2689 homes (2019)

- 2883 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.65% de Mallorca
Densidá 129,24 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
ajalaro.net
Cambiar los datos en Wikidata

Alaró ye una llocalidá y conceyu español asitiáu na parte occidental de Mallorca, nes Islles Baleares. Llenda colos conceyos de Consell, Binisalem, Lloseta, Mancor del Valle, Escorca, Bunyola y Santa Maria del Camí.

El so orixe remontar a la dómina islámica, na alquería de Oloron. La historia documentada empieza nel sieglu XIII, mientres la reconquista de Mallorca, siendo'l so castiellu'l centru d'ésta. Mientres la ocupación aragonesa del Reinu de Mallorca, los sos habitantes musulmanes aguantaron nel Castiellu de Alaró —unu de los únicos castiellos roquers de Mallorca—, siendo ésti unu de los últimos llugares onde llegó reconquistar cristiana nes islles.

Vista aérea de Alaró.
Picu de Alaró y el picu de Alcadena, na sierra de Tramontana.

Los nobles mallorquín Guillermo Cabrit y Guillermo Bassa, en siendo prindaos, fueron condergaos a morrer rustíos sobre caricotes encesos pol Rey Alfonsu III d'Aragón, tal que indicaba l'apellíu d'unu de los defensores del castiellu, que mientres la resistencia nun reconociera como rei al invasor del reino mallorquín, permaneciendo lleales al so Rey Jaime.

Ferrocarril de Alaró

[editar | editar la fonte]

En 1880, Jaime Comes Frau y José Sureda Villalonga, dos ciudadanos de Alaró, consiguieron la concesión d'una llinia ferrial que, xestionada pola Sociedá del Ferrocarril de Alaró, xunió'l pueblu cola estación de la llinia ferrial Palma-Inca, allugada nel llugar de Consell (entós daquella dependiente del pueblu de Alaró). Hasta 1922, añu nel que fueron adquiríes dos llocomotores de gasolina (bautizaes colos nome de San Cabrit y San Bassa), la tracción del ferrocarril yera efectuada por mules en direición ascendente y por simple gravedá en sentíu descendente. El ferrocarril funcionó hasta l'añu 1934. Ente los años 1944 y 1945 instaláronse nueves víes, siendo estes utilizaes por Ferrocarriles de Mallorca pa tresportar el lignitu ente les mines y l'estación de Consell hasta 1951, añu nel que fueron definitivamente llevantaes.

Primer pueblu con lletricidá de Mallorca

[editar | editar la fonte]

Tamién cabo destacar que foi'l primer conceyu de Mallorca en cuntar con una rede urbana de distribución de lletricidá. La inauguración de la rede llétrica nel pueblu tuvo llugar el 15 d'agostu de 1901, coincidiendo coles primeres fiestes patronales del conceyu nel sieglu XX. Según cunten les cróniques, el pueblu vistir de gala y hubo una gran arribación de visitantes veníos de tola isla, deseosos de catar la maravía qu'ufiertaba esta enerxía. Anguaño, la distribución ta unificada col restu de la isla; pero como muestra de la importancia que tuvo, pa la islla de Mallorca, aquella primer rede de distribución, el día 8 de mayu de 2000, el Conseyu Insular de Mallorca, declaró Bien d'Interés Cultural, con categoría de monumentu, la torre de l'antigua fábrica de lletricidá de Alaró. Esta torre foi restaurada pol conceyu de la villa nel añu 2001 nel marcu de la celebración de los cien años de lletricidá nel Alaró y en Mallorca.[2]

Economía

[editar | editar la fonte]

Una de les actividaes económiques más importantes en Alaró foi, mientres años, la industria del calzáu, que llegó a tener nel conceyu hasta trenta fábriques y más de dos mil persones dedicaes a ello. Anguaño, dicha actividá económica viose amenorgada a la so mínima espresión, cuntando con namái una empresa d'importancia en dichu sector.

Tamién fueron d'importancia les mines de lignitu, anguaño zarraes, d'interés pa les actividaes de xeneración y distribución llétrica, y que nos sos últimos años pertenecieron a la compañía llétrica GESA, anguaño parte del grupu Endesa.

Na actualidá, el pueblu de Alaró, al igual que munchos otros na isla, convirtióse en pueblo cuartu, trabayando la mayoría de los sos habitantes na capital de la islla —Palma de Mallorca— o na próxima ciudá d'Inca.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]