Afgani

De Wikipedia
(Redirixío dende Afgani afganu)
Afgani
País Afganistán
Entidá emisora Da Afghanistan Bank
Primer emisión 1926
Símbolu Afs y ؋
Códigu ISO 4217 AFN
rupia afgana (es) Traducir Afgani
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

L'afgani (en pashtú y dari: افغانۍ) ye la moneda oficial d'Afganistán. Históricamente estremóse en 100 pul (پول). El so códigu ISO 4217 ye AFN. Afgani tamién puede referise al términu de xentiliciu del país Afganistán.

Historia[editar | editar la fonte]

Primer afgani (1925-2003)[editar | editar la fonte]

El primer afgani (códigu ISO 4217: AFA) introducir por primer vegada en 1925 sustituyendo a la rupia afganistana. Tamién s'estremaba en 100 pul, y en adición, 20 afganis equivalíen a un amani. La tasa de conversión de la rupia establecióse alredor de 1 AFA = 1,10 rupies, basándose nel conteníu de plata de les últimes rupies acuñaes, y nes nueves monedes afganistanes. De primeres el afgani contenía 9 gramos de plata. En 1936, el afgani afitó la so tasa de cambéu a la rupia india en 4 AFA = 1 INR. Dende 1940 afitar al dólar con delles tases de cambéu, la postrera, de 1982, en 50,60 AFA = 1 USD. Ente 1979 y 1982, y nuevamente en 1992, el valor del afgani fluctuó.

N'avientu de 1996, cuando los talibanes, fundamentalistes islámicos, tomaron el control de la xestión del país, designaron a un nuevu titular del Bancu Central, el mulá Ehsanullah Ehsan. Simultáneamente señores de la guerra, partíos políticos y potencies estranxeres empezaron a imprimir los sos propios billetes denominaos en afganis ensin nengún tipu de normalización nin númberos de serie. Les nueves autoridaes anunciaron que los billetes en circulación yeren obsoletos por cuenta del so escasu poder adquisitivu, de cuenta que se suspendió la emisión de la moneda afganistana y atayóse el contratu cola empresa rusa qu'imprimía'l papel moneda. El presidente del Bancu Central, Ehsanullah Ehsan, acusó a los rusos d'unviar nuevos cargamentos d'afganis en billetes al derrocáu presidente Burhanuddin Rabbani, alcontráu na nortiza Provincia de Tahār.[1][2]

Depués de l'asunción de Ehsan al frente del Bancu Central d'Afganistán, anunció per mediu d'un decretu que 21.000 AFA equivalíen a 1 Dólar d'Estaos Xuníos. Entós, l'Alianza del Norte empezó a vender los billetes impresos en Rusia a la metá del so valor oficial nos mercaos de Kabul. Nesi momentu'l afgani viose envolubráu nuna espiral inflacionaria que terminó dexando a esta unidá monetaria ensin pesu dalgunu nel mercáu internacional. Namái nel añu 2000 la unidá monetaria afganistana llogró cierta estabilidá, cuando foi revaluada y cotizó de la siguiente manera: 6.400 afganis = 1 dólar. Depués de la cayida de los talibanes en 2002, el dólar n'Afganistán engató a los 43.000 afganis.[1][2]

Monedes[editar | editar la fonte]

En 1925 acuñáronse monedes de 2, 5 y 10 pul de bronce y latón, 20 pul de vellón, ½ y 1 afgani de plata, y ½ y 1 amani d'oru, siguíes de monedes de 2½ afganis de plata y 2½ amani d'oru en 1926. En 1930, añediéronse monedes de 1 y 25 pul de bronce y latón, xunto a monedes de 3, 10 y 20 pul de cuproníquel en 1937.

En 1952, introduciéronse monedes de 25 pul d'aluminiu y 50 pul de cuproníquel, siguíes de les denominaciones de 2 y 5 afganis d'aluminiu en 1958, y 1, 2 y 5 afganis d'aceru con nucleu de níquel en 1963. En 1973, la República d'Afganistán emitió monedes de 25 pul d'aceru recubiertu de latón, 50 pul d'aceru recubiertu de cobre, y 5 afganis d'aceru recubiertu de níquel. A éstes siguiéronlos en 1978 y 1980 los acuñamientos de la República Democrática d'Afganistán, que se componíen de les denominaciones de 25 y 50 pul de bronce-aluminiu y 1, 2 y 5 afganis de cuproníquel.

Anverso Aviesu Denominación Emisión Metal Diámetru
(mm)
Pesu
(g)
Anverso Aviesu
25 Pul 1980 Cu+Ni+Zn Escudu d'armes - añu d'acuñamientu - د افغانستان بانک Estrelles - ٢۵ پول
50 Pul 1980 Cu+Ni+Zn 21,00 3,00 Escudu d'armes - añu d'acuñamientu - د افغانستان بانک Estrelles - ۵۰ پول
1 Afgani 1980 Cu+Ni 23,00 4,80 Escudu d'armes - añu d'acuñamientu - د افغانستان بانک Estrelles - يو افغانۍ - ١
2 Afganis 1980 Cu+Ni 25,00 6,10 Escudu d'armes - añu d'acuñamientu - د افغانستان بانک Estrelles - دوه افغانۍ - ٢
5 Afganis 1978 Cu+Ni Escudu d'armes - añu d'acuñamientu - د افغانستان بانک Estrelles - ۵ - پنځه افغانۍ

Billetes[editar | editar la fonte]

Ente 1925 y 1928 l'Ayalga emitió billetes en denominaciones de 5, 10 y 50 afganis. En 1936 añediéronse denominaciones de 2, 20 y 100 afganis. El Bancu d'Afganistán asumió les competencies pa emitir dineru en 1939 ya introdució denominaciones de 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 y 1000 afganis. En 1958 sustituyéronse los billetes de 2 y 5 afganis por monedes. En 1993 añediéronse billetes de 5000 y 10 000 afganis.

Series de 1961-1967
Anverso Aviesu Denominación Color predominante Descripción del anverso Descripción del aviesu
10 Afganis Marrón 10 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 10 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰ - Mezquita de Khwaja Abu Nasr Parsa en Balkh - د افغانستان بانک
20 Afganis Azul 20 AFGHANIS - افغانۍ ۲۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 20 AFGHANIS - افغانۍ ۲۰ - Columna - د افغانستان بانک
50 Afganis Verde 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Mezquita - د افغانستان بانک
50 Afganis Verde 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Palaciu Real - د افغانستان بانک
100 Afganis Colorado 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Mezquita del Vienres en Herat - د افغانستان بانک
100 Afganis Violeta 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Mezquita - د افغانستان بانک
500 Afganis Naranxa 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Presa - د افغانستان بانک
500 Afganis Verde/Gris 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Presa - د افغانستان بانک
500 Afganis Azul 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Aeropuertu Internacional de Kandahar - د افغانستان بانک
1000 Afganis Violeta/Gris 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Arcu de Qila'-y Bost, cerca de Lashkar Gah - د افغانستان بانک
1000 Afganis Marrón 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Mohammed Zahir Shah - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Carretera del Pasu del Khyber, nel Hindu Kush - د افغانستان بانک
Series de 1973-1977
Anverso Aviesu Denominación Color predominante Descripción del anverso Descripción del aviesu
10 Afganis Verde 10 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰ - Mohammed Daud Khan - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 10 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰ - Arcu de Qila'-y Bost, cerca de Lashkar Gah - د افغانستان بانک
20 Afganis Violeta 20 AFGHANIS - افغانۍ ۲۰ - Mohammed Daud Khan - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 20 AFGHANIS - افغانۍ ۲۰ - Kabul - د افغانستان بانک
50 Afganis Verde azuláu 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Mohammed Daud Khan - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Caballeros - د افغانستان بانک
100 Afganis Colloráu/Granate 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Mohammed Daud Khan - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Mezquita del Vienres en Herat - د افغانستان بانک
500 Afganis Azul 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Mohammed Daud Khan - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Fortaleza - د افغانستان بانک
500 Afganis Azul/Colorao 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Mohammed Daud Khan - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Fortaleza - د افغانستان بانک
1000 Afganis Rosa 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Mohammed Daud Khan - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Mezquita de Hazrat Ali en Mazari Sharif - د افغانستان بانک
Series de 1979-1991
Anverso Aviesu Denominación Color predominante Descripción del anverso Descripción del aviesu
10 Afganis Verde 10 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰ - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 10 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰ - Carretera del Pasu del Khyber, nel Hindu Kush - Da Afghanistan Bank
20 Afganis Rosa/Violeta 20 AFGHANIS - افغانۍ ۲۰ - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 20 AFGHANIS - افغانۍ ۲۰ - Paisaxe de monte afganistanu - Da Afghanistan Bank
50 Afganis Verde/Azul 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 50 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰ - Edificiu - Da Afghanistan Bank
100 Afganis Colorado 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Granxeru - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 100 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰ - Presa hidroeléctrica - Da Afghanistan Bank
500 Afganis Violeta 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Caballeros - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Fortaleza de Kabul - Da Afghanistan Bank
500 Afganis Verde oliva 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Caballeros - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 500 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰ - Fortaleza de Kabul - Da Afghanistan Bank
1000 Afganis Marrón 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Mezquita de Hazrat Ali en Mazari Sharif - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Xardinos de Paghman en Kabul - Da Afghanistan Bank
1000 Afganis Mariellu 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Mezquita de Hazrat Ali en Mazari Sharif - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 1000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰ - Xardinos de Paghman en Kabul - Da Afghanistan Bank
5000 Afganis Violeta 5000 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰۰ - Mezquita de Pul-y Khishti en Kabul - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 5000 AFGHANIS - افغانۍ ۵۰۰۰ - Mezquita - Da Afghanistan Bank
10000 Afganis Azul 10000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰۰ - Mezquita del Vienres en Herat - Escudu d'armes - د افغانستان بانک 10000 AFGHANIS - افغانۍ ۱۰۰۰۰ - Arcu de Qila'-y Bost, cerca de Lashkar Gah - Da Afghanistan Bank

Segundu afgani (2002-actualidá)[editar | editar la fonte]

Ente'l 7 d'ochobre de 2002 y el 2 de xineru de 2003, introducióse un nuevu afgani con códigu ISO 4217 AFN. Nun s'emitieron subdivisiones. Sustituyó al antiguu afgani en dos tases de cambéu distintes. Les emisiones del gobiernu del presidente Burhanuddin Rabbani camudar a 1000 AFA = 1 AFN, ente que les emisiones d'Abdul Rashid Dostum, de l'Alianza del Norte, camudar a 2000 AFA. El nuevu afgani tenía de primeres una tasa de cambéu de 43 AFN por dólar. Antes del cambéu, había más de 15 trillones d'antiguos afganis en circulación tres la cancelación del contratu colos rusos pa imprimir billetes.

Mientres l'últimu trimestre de 2003 y principios de 2004 el afgani nun xeneró munchos enfotos, sicasí ente marzu de 2004 y finales de xunetu llogró ganar un 8% del so valor frente al dólar. Esta apreciación, en dómina d'una creciente inflación, paez reflexar una cierta esperanza de la población afganistana al utilizar el nuevu afgani como mediu de cambéu. La causa podría ser la relativa estabilidá del camudo frente al dólar dende la introducción de la nueva moneda y otres midíes alministratives qu'ayudaron a promocionar el so usu, tales como que los dueños de los establecimientos teníen de poner preciu a los bienes en cuenta de prauticar el trueque. Munches organizaciones realicen les sos donaciones en afganis en cuenta de dólares, lo cual paez tar llargamente aceptáu. El 1 d'ochobre, el gobernador del Bancu Central Afganistanu, Anwar Ul-Haq Ahadi, anunció que los afganistanos tendríen d'utilizar la so propia moneda, el nuevu afgani, nes transaiciones diaries, más qu'en dólares o en rupies pakistaníes.

Monedes[editar | editar la fonte]

En 2005 introduciéronse les nueves monedes en denominaciones de 1, 2 y 5 afganis.

Anverso Aviesu Denominación Emisión Metal Diámetru
(mm)
Pesu
(g)
Anverso Aviesu
1 Afgani 2005- Acero+Cu Escudu d'armes د افغانستان بانک - ١ - يو افغانۍ
2 Afganis 2005- Aceru | Escudu d'armes د افغانستان بانک - ٢ - دوه افغانۍ
5 Afganis 2005- Cu+Ni+Zn Escudu d'armes د افغانستان بانک - ۵ - پنځه افغانۍ

Billetes[editar | editar la fonte]

En 2002 introduciéronse los nuevos billetes en denominaciones de 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 y 1.000 afganis. En 2005 los billetes de 1, 2 y 5 afganis fueron sustituyíos por monedes.

Anverso Aviesu Denominación Color predominante Dimensiones Descripción del anverso Descripción del aviesu
1 Afgani Rosa 131 x 55 mm 1 - افغانۍ ١ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 1 Afghani - افغانۍ ١ - Mezquita de Mazār-y Šarīf - Da Afghanistan Bank
2 Afganis Azul 131 x 55 mm 2 - افغانۍ ٢ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 2 Afghanis - افغانۍ ٢ - Xardinos de Paghman - Da Afghanistan Bank
5 Afganis Marrón 131 x 55 mm 5 - افغانۍ ۵ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 5 Afghanis - افغانۍ ۵ - Fortaleza de Bala Hissar - Da Afghanistan Bank
10 Afganis Verde 136 x 56 mm 10 - افغانۍ ۱۰ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 10 Afghanis - افغانۍ ۱۰ - Xardinos de Paghman - Da Afghanistan Bank
20 Afganis Marrón 140 x 58 mm 20 - افغانۍ ۲۰ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 20 Afghanis - افغانۍ ۲۰ - Palaciu del rei Arg - Da Afghanistan Bank
50 Afganis Verde 144 x 60 mm 50 - افغانۍ ۵۰ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 50 Afghanis - افغانۍ ۵۰ - Carretera de Peshawar a Kabul travesando'l Hindu Kush - Da Afghanistan Bank
100 Afganis Violeta 148 x 62 mm 100 - افغانۍ ۱۰۰ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 100 Afghanis - افغانۍ ۱۰۰ - Arcu de Bost - Da Afghanistan Bank
500 Afganis Azul 152 x 64 mm 500 - افغانۍ ۵۰۰ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 500 Afghanis - افغانۍ ۵۰۰ - Arcu de Bost - Da Afghanistan Bank
1000 Afganis Naranxa 156 x 66 mm 1000 - افغانۍ ۱۰۰۰ - Emblema del Bancu d'Afganistán - د افغانستان بانک 1000 Afghanis - افغانۍ ۱۰۰۰ - Balta d'Ahmed Sah Abdali - Da Afghanistan Bank

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. 1,0 1,1 Currencyconverter
  2. 2,0 2,1 Llc Books Editors (20009). Currencies Of Afghanistan: Afghan Afghani, Afghan Rupee, Afghan Abasi, 1ª (n'inglés), Memphis, Tennesse, Estaos Xuníos: Ediciones Books Llc.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

Tasa actual de cambéu de AFN
En Google Finance: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En Yahoo! Finance: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En XE.com: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En OANDA: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD
En fxtop.com: AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD