Pineo

Pineo ye una aldea de la parroquia de Piñeres nel conceyu asturianu d'Ayer.

Asitiamiemtu

Allugada nel km 2 de la carretera de Coto Beyo, a 525 m d'altitú, alcuentrase na lladera umbría d'una de les estribaciones del Cordal de Muries y Santibanes, que parte de la Peña El Sirru Nigru y baxa pola tamién umbría del ríu Ayer ente les regueres de Pineo y Fontica.

Demografía

Algamó la so mayor población, nel entornu de 85 habitantes, na dómina de la minería. Anguaño, les sos 17 cases bien conservaes son emplegaes na so mayoría como segunda vivienda por antiguos pobladores o descendientes, que comparten l'ociu col cultivu de güertes y frutales.

Si bien l'últimu censu contempla un solu habitante con residencia permanente, la continua actividá observada confirma la presencia d'una población dafechu más acordies cola habitabilidá del llugar.

Historia

La esistencia nel costáu sur d'una vega denomada La Martiniega evidencia la consolidación de Pineo como núcleu de población estable identificáu fiscalmente nel períodu d'aplicación del tributu del mesmu nome.

La tradición oral asitia los primeros asentamientos nun llugar averáu denomáu Dornayos asignando a una cabaña, La Bodeguina, como primera morada. Zona fértil y soleyera, Dornayos, foi dedicáu a tierres de cultivu, treslladando les residencies al emplazamientu actual sobre cantera de bona piedra, pero ensin sol n'ivierno y pindiu, d'ehí'l nome de Pineo.

L'arquiteutura de les viviendes y establos, amuesa un enantamientu n'altura, lo qu'indica un momentu de salto cualitativu del hábitat.

Un datu importante ye l'altu grau d'autonomía de los sos habitantes, verificáu pol diseñu de les viviendes: Suétanu compartimentáu para cría de gochos, pites y en dalgún casu oveyes; pisu baxu con disposición sobre'l llar pal curáu de la matanza; boca de fornu, que s'enllarga en forma de bóveda al esterior de los muros pa la fabricación del pan; segundu pisu dormitoriu del que s'accede al serdu de castañes fundamentalmente, asitiáu xustu enriba del colgador de la matanza y en llinia vertical del fluxu d'aire caliente y fumos; horru y cuadra anexos, asina como elementos pa la colada y llimpieza del llinu. Hai nicios del cultivu en dómines recientes d'escanda y llinu, amás de los productos comunes asturianos. Al llau de la reguera puen vese les ruines del vieyu molín.

A entamos del sieglu XX apaez con fuercia la esplotación del carbón, al descubrise la bayura capas qu'abellugaba'l sosuelo. Mines de monte, d'antracita d'altu poder caloríficu, entamaes por franceses y continuaes por Duro Felguera, atraviesen un períodu d'importantes inversiones n'infraestructures, al tiempu qu'escomiencen les primeres estracciones. L'aldea tresformase de campesina en minera.

La guerra civil española sinificó un retrasu teunolóxicu radical. Siendo prioritariu la producción en cantidá a cualquier preciu, pasóse a téuniques primaries de llaboréu, col consiguiente emplegu masivu de manu d'obra. Pineo, como tantes otres aldees sofrió la so propia espansión demográfica col aporte de trabayadores en númberu superior a les sos posibilidaes habitacionales.

La mina del Sierru Nigru, a la que'l nuevu Pineo debíase y de la que dependía, falta de toa capitalización, al primer atisbu de crisis de mediaos de los sesenta, zarró definitivamente, comenzando l'éxodu de los sos pobladores fasta la cuasi completa despoblación.