Vulpes vulpes

Editar los enllaces
De Wikipedia
(Redirixío dende Rapiegu)
Vulpes vulpes
raposa
Estáu de caltenimientu
Esmolición menor (LC)
Esmolición menor (IUCN 3.1)[1]
Clasificación científica
Reinu: Animalia
Filu: Chordata
Clas: Mammalia
Orde: Carnivora
Suborde: Caniformia
Familia: Canidae
Xéneru: Vulpes
Especie: Vulpes vulpes
(Linnaeus, 1758)
Distribución

      Distribución histórica del foín común       Zones onde s'introdució
Sinonimia
Vulpes fulva
Vulpes fulvus
Consultes
[editar datos en Wikidata]

La raposa (Vulpes vulpes) ye una especie de mamíferu bien conocida, de la familia de los cánidos, de distribución holártica, anque tamién foi introducíu n'Australia nel sieglu XIX.[2] Ye un animal silenciosu y bien cautelosu, que caza sobremanera pela nueche. Mientres el día permanez ocultu ente les carbes o nes sos llurigues, escavaes en paraxes seques y escondíos, de cutiu ente les roques, los ribayos yerbosos y les espesures.

El so nome científicu, Vulpes vulpes, nun ye más que la repetición de la pallabra llatina, vulpes, que significa foín. El so nome común de foín colloráu vien de la so coloración más habitual na naturaleza, el pardu acoloratáu, anque esisten individuos d'una gran gama de colores, dándose variedaes como'l denomináu foín platiáu, que ye de tonos grises y que se crió en cautividá con fines pelliteros.

El foín común ye de lloñe la especie de foín más abondosu, atopándose en casi cualquier hábitat del hemisferiu norte, yá sían monte caducifolios o de coníferes, praderíes, zones costeres, la tundra alpina, la taiga o los pandos montascosos. Ye un xeneralista capaz de coesistir con especies más especializaes de foinos como'l foín árticu. El foín ye capaz de sobrevivir en zones urbanizaes y densamente poblaes pol home.

El foín ta presente na mitoloxía de munches cultures y tamién apaez n'innumberables cuentos y fábules xeneralmente representando l'astucia y l'intelixencia.

Distribución[editar | editar la fonte]

Foín (V. v. schrenckii) baltáu na nieve en Hokkaidō (Xapón).

Anguaño'l foín común ta estendíu por Eurasia y Norteamérica, el sur d'Australia, y delles poblaciones nel Norte d'África. N'Australia'l foín coloráu foi introducíu y resulta un problema pa les especies autóctones.[3] La introducción producióse alredor de 1850, con fines cinexéticos.[4]

En Norteamérica'l foín coloráu ye nativu nes rexones boreales ya introducíu nes rexones templaes.[5][6] Esiste rexistru fósil de los foinos coloraos na Norteamérica septentrional, y una de les sos subespecies estender al sur de los Montes Rocosos.[7] Los foinos introducíos nes zones templaes norteamericanes vienen de los foinos comunes europeos que fueren introducíos nel sureste d'Estaos Xuníos ente 1650-1750,[8][9] pa ser usaos na caza del foín.[10] Dende ellí fueron tamién introducíos hasta California p'apurrir pieles pal comerciu. La primer introducción atribuyir a Robert Brooke, del que se comenta qu'importó 24 foinos d'Inglaterra.[11] Los foinos europeos introducíos hibridaron colos escasos individuos autóctonos de la zona produciendo una población mestiza.[12]

Foín común cola so capa de branu en Dinamarca.

El foín común ye nativu de tola rexón paleártica, estendiéndose dende la península ibérica hasta Xapón. N'África atopar na rexón mediterránea y a lo llargo del ríu Nilu. Hai tres subespecies de foín común nel subcontinente indiu: Vulpes vulpes montana (el foín tibetanu), que s'alcuentra en Ladakh y el Himalaya, Vulpes vulpes griffithi (el foín cachemir) en Jammu y Caxmir menos el sector de Ladakh, y Vulpes vulpes pusilla (el foín del desiertu) que s'atopa nel desiertu de Thar en Rajasthan y en Kutch, Gujarat.

Descripción[editar | editar la fonte]

Variaciones de color del foín común nuna esposición d'exemplares disecaos.
Los individuos melánicos denominar foinos platiaos.
Exemplar norteamericanu
(V. v. fulvus)
cola so capa d'iviernu.
Exemplar de Vulpes vulpes anatolica.
Vulpes vulpes crucigera.

Ye una especie de cánidu pequeña, anque ye'l más grande del xéneru Vulpes: los foinos verdaderos. Los exemplares adultos de foín común pesen de 3,6 a 7,6 kg dependiendo de la rexón onde habite, siendo los que viven l'en llatitúes más septentrionales mayores que los que viven nel sur, según la Regla de Bergmann; los foinos que viven en Canadá y Alaska tienden a ser mayores que los que viven nel Reinu Xuníu, que de la mesma son mayores que los que viven nel sur de EE. XX.[13][14] Los individuos más grandes pueden llegar a pesar más de 14 kg.[15] El llargor cabeza-cuerpo va de 46 a 90 cm, con una cola d'unos 55 cm.[16][15] Los foinos presenten ciertu dimorfismu sexual, siendo los machos un 15% mayores que les femes.[17]El so tamañu puede envalorase poles buelgues. Les buelgues de foín común son de media de 4,4 cm d'anchu y 5,7 cm de llargu. La distancia normal ente pasos al trote pa un foín ye d'ente 33 a 38 cm.[18]

El foín común xeneralmente ye de color acoloratáu, coles puntes de les oreyes y los estremos de les pates negros, con una cola poblada que la so punta ye blanca, como lo ye'l so banduyu. Esta tonalidá colorada puede variar dende'l pardu acoloratáu hasta'l colloráu anaranxáu, pero la gama de colores de la so pelame ye amplia pudiendo ser de colores ocres, grises ya inclusive negros y blancos, y anque la so capa cimera suel ser más o menos uniforme puede presentar manches y franxes. Los foinos grises y negros, qu'en peletería son denominaos foinos platiaos, na naturaleza son aproximao'l 10% pero son la variedá de color que más se cría en cautividá. Alredor del 30% tienen otru patrones de color escuru, como manches na cara, zanques o llombu, o dos franxes (una que percuerre los costazos y otra a lo llargo de la columna). Estos son denominaos foinos cruciaos en peletería. En Norteamérica la pelame de los foinos suel ser llargu y nidiu ente que los foín europeos tener más curtiu y menos esponxosu.[19] Mientres la seronda y l'iviernu los foinos cubrir con una capa de pelo más llarga y trupa. Esta capa d'iviernu ta destinada a protexe-yos de les baxes temperatures y caise al empecipiase la primavera, quedándose con una capa de branu más curtia y menos poblada.

El color de los güeyos del foín varia del anaranxáu al mariellu dorao. Les sos neñines nun son redondes sinón elíptiques y empobinaes en posición vertical. Anque ye de vezos nocherniegos la so visión na escuridá de la nueche ye probe,[20] emponiéndose más pol olfatu y l'oyíu. Los sos fuertes pates déxen-y algamar velocidaes considerables d'hasta 72 km, que-y faen capaz d'algamar rápides preses o safase de les sos predadores.[20]

La so llarga y poblada cola, que suel llevar en posición horizontal, forma parte de la so imaxe icónica. Mide aproximao una tercer parte del so llargor total. Usar pa ensame de xeres: como almada cuando duerme, pa protexese de la radiación solar, pa comunicase o axorizar inseutos. Amás sírvelu pa caltener l'equilibriu cuando cuerre o salta. La so distintiva punta blanca sírvenos pa identificalo rápido y estremalo d'otros cánidos.[21]

Los foinos escarecen de los músculos faciales necesarios pa enseñar los dientes como faen los demás cánidos.[14]

Subespecies[editar | editar la fonte]

Conócense 45 subespecies de Vulpes vulpes.[22]

Ecoloxía[editar | editar la fonte]

Comparanza ente buelga de perru (1) y de foín (2).
Craniu de foín

El foín común atópase un una gran variedá de biomes y ecosistemes, dende les praderíes, al monte baxu y el monte. Anque ye más abondosu nes llatitúes más baxes de les sos zona de distribución aventúrase bien al norte, compitiendo direutamente col foín polar na tundra. Los foinos coloraos tamién son corrientes nos ambientes suburbanos de dalgunes les ciudaes européu y norteamericanu, anque nun esistan foinos totalmente urbanos.

Alimentación[editar | editar la fonte]

Foín con una presa.

Anque ta clasificáu ente los carnívoros el foín puramente dichu ye un omnívoru y un gran comenenciosu. Puede cazar preses d'una gran variedá de tamaños, dende inseutos de 0,5 cm a aves de metro y mediu como la Grulla de Manchuria. La so dieta amás consta d'un gran espectru de distintos preses: invertebraos (como los inseutos, merucos, cámbaros y moluscos) y pequeños mamíferos (como rucadores, coneyos y topos), aves, güevos, anfibius, pequeños reptiles y dalgún pexe. Ente les materies vexetales que consume, destaquen les bagues y otru tipu de frutes.[23] Sábese que los foinos pueden matar cervatos. En Escandinavia la depredación del foín coloráu ye la mayor causa de mortalidá neonatal ente los corzos.[24] Suelen consumir carroña y cualquier material comestible qu'atopen, nes zones urbanes comen nos vertideros y roben la comida de les mascotes que se dexen nos xardinos. Los estudios de la dieta de los foinos de zones selvaxes y les urbanes demuestren que los foinos de zones monteses cacen más que los urbanos.[25]

Los foinos xeneralmente cacen solos. Col so sensible sentíu del oyíu pueden alcontrar pequeños mamíferos ente la yerba trupo, saltando nel aire pa cayer sobre ellos. tamién pueden acesmar a preses como los coneyos calteniéndose escondíos hasta que s'averen lo suficiente como p'atrapalos nuna carrera curtio y repentino. Los foinos tienden a ser bien posesivos cola so comida y nun suelen compartila con otros, con esceición de la dómina de cortexu o les madres colos sos cachorros.[14]

La cantidá de comida que peracaben va de 0,5 a 1 kg al día. Los foinos comunes tienen estómagos pequeños en rellación col so tamañu y namái pueden inxerir la metá de lo que pueden tomar d'una vegada los llobos o los perros en proporción colos sos cuerpos. En periodos de bayura los foinos almacenen los escedentes de comida pal futuru. Xeneralmente soterrar en pequeños furacos, de 5 a 10 cm. Tienden a faer munchos pequeños escondites de comida tremaos pol so territoriu en llugar de faer un almacén grande. Créese que realiza esto asina pa embrivir la posibilidá de perder tola reserva porque otru animal atopar.[26]

Rellaciones interespecíficas[editar | editar la fonte]

Zorreznos de foín común.

Los principales depredadores de los foinos comunes son les águiles reales, los llobos, los pumes y los osos.[15] Los llobos cervales boreales tamién depredan sobre ellos y tienden a menguar les poblaciones de foinos nes zones onde coinciden. Les muertes de foinos polos llobos cervales son pocu frecuentes, y prodúcense polo xeneral pel hibiernu y primavera, el periodu nel que los foinos esquicen nuevos territorios.[27]

Xunto al foín gris el foín coloráu ye la especie de foín más abondosu d'América del norte. Los dos especies prefieren hábitats distintos. Los foinos coloraos prefieren les árees estenes, les llombes con montes, les marismas y les riberes de los ríos. Los foinos coloraos atopar nes zones con arbustos, nos banzaos, y los terrenes serrapatosu y montascosu. Onde les sos zones de distribución asolápense, el foín gris que ye más agresivu tiende a ser la especie dominante, a pesar de ser más pequeñu.[28] Sicasí los foinos comunes apoderen a los foinos árticos nes zones onde cohabitan, yá que son muncho más grandes y agresivos qu'ellos.[29] Los foinos coloraos tamién compiten colos foinos kit que son más pequeños y tán en peligru d'estinción.[30]

Nes zones onde les poblaciones de foín y de coyote coinciden, los territorios de los foinos tienden a asitiase fora de los territorios de los coyotes. Créese que la principal causa pa esta separación ye que los foinos eviten viviegamente a los coyotes. Les interacciones que se repararon ente los dos especies na naturaleza varien de l'activu antagonismu hasta la indiferencia. La mayoría de los alcuentros agresivos son empecipiaos polos coyotes, anque esisten dellos pocos rexistros d'ataques de los foinos a los coyotes como cuando tán presentes los sos zorreznos. Tamién se repararon a dambes especies comiendo xuntes.[31]

N'Israel los foinos comunes coinciden colos chacales doraos. Onde les sos árees asolápense compiten porque les sos dietes son idéntiques. Los foinos ignoren les marques golioses y rastros de los chacales del so territoriu, pero eviten la proximidá física colos chacales. Los estudios amuesen que nes zones onde los chacales son bien abondosos la población de foinos baxa significativamente, aparentemente porque la fuerte competencia escluyir.[32]

Delles vegaes los foinos coloraos compiten colos melandros europeos polos alimentos como merucos, güevos o frutes y l'usu de los xoriles. Reparáronse a melandros matando a los cachorros de los foinos, sicasí la violencia ente dambes especies ye pocu frecuente, y na mayoría de los alcuentros amuesen indiferencia mutua.[33] Y en ocasiones los foinos comparten xoriles colos melandros europeos.[34]

Cladograma[editar | editar la fonte]








Alopex lagopus



Vulpes macrotis





Vulpes corsac




Vulpes rueppellii



Vulpes vulpes[35](Fig. 10)






Vulpes chama





Vulpes cana



Vulpes zerda





Nyctereutes procyonoides





Otocyon megalotis





Comportamientu[editar | editar la fonte]

Los foinos suelen vivir en solitariu, sacante na dómina de reproducción.

Al vivir nuna gran variedá de hábitats los foinos tienen qu'afaese con formes de comportamientu bien variaos, llegando al estremu de que dos poblaciones de foinos distintes pueden portase de forma tan distinta como lo fadríen dos especies distintes.[36]

Adultu xugando col so cachorru.

El foín ye un animal principalmente crepuscular, con enclinos nocherniegos nes zones onde la interferencia humana ye bien grande (y amás hai lluz artificial). Polo tanto tán más activos al anochecer qu'a plena lluz del día. Xeneralmente son cazadores solitarios. Si consigue más comida de la que puede comer nel momentu soterrar pa poder aportar a ella más tarde. Los foinos suelen ser territoriales, defendiendo un territoriu por pareyes namái pel hibiernu, y en solitariu pel branu. Los sos territorios pueden aportar a de 50 km², anque la media ye más amenorgada, unos 12 km² en hábitats onde la comida ye abondosa. Los foinos marquen los sos territorios con una glándula goliosa que tien xunto a la cola. La sustancia golioso que segrega esta glándula ta compuesta por tioles y tioacetatos, bien paecíos anque en menor cantidá que los producíos poles mofetes, esto da-y a los foinos un fedor característicu detectable polos humanos que s'atopen cerca (a 2 o 3 metros). Los foinos nun pueden proyeutar esta sustancia golioso a otros animales pa defendese como lo faen les mofetes.

A lo ancho del so territoriu tien dellos xoriles, que puede escavar él mesmu o arrebatáu a otros animales como marmotes o melandros. El xoril principal, más grande, ye la que va usar pa pasar l'iviernu, dar a lluz y criar a los naciellos, los xoriles más pequeños tremaes pol restu del territoriu son usaes en casu d'emerxencia o p'almacenar comida

Los miembros d'un grupu familiar comunicar colos demás por aciu el llinguaxe corporal y emitiendo soníos. Tienen un espectru de vocalizaciones bastante ampliu, que pueden indicar alarma o llamase unos a otros. Tamién se comuniquen con otros individuos por aciu el golor, por eso marquen los alimentos y el territoriu con orina, amás de fieces y les sustancies de la glándula goliosa.

Reproducción[editar | editar la fonte]

Foina col so cachorru.

Los foinos practiquen la monogamia, anque non siempres, yá que esisten pruebes de comportamientos polígamos (tanto polixinia como poliandria), ente los que se cunten salíes del machu a otros territorios mientres la dómina de cría buscando otros posibles acoplamientos y territorios de machos que s'asolapen colos de dos o más femes coles que s'aparien. Créese qu'esta flexibilidá del comportamientos reproductor ye una adautación a la disponibilidad d'espaciu y recursos alimenticios de los territorios.[1]

Zorrezno nun monte de Normandía.

La dómina de cría de los foinos varia a lo llargo de la so amplia zona de distribución. Los foinos de les poblaciones meridionales críen ente avientu y xineru, les poblaciones de zones entemedies críen de xineru a febreru y les poblaciones del norte retrasar al periodu ente febreru y abril. Les femes namái tienen un periodu de celu que dura de 1 a 6 díes. Anque la fema apariar con más d'un machu (que pue que engarren ente ellos pol derechu d'aportar a la fema) namái se va empareyar con unu d'ellos al añu. La xestación dura de 52 a 53 díes. Les pareyes monógames formaes mientres l'iviernu cooperaren pa criar una camada de 4 a 6 cachorros (llamaos zorreznos) cada añu, siendo la media 5 y la camada más grande rexistrada de 13. Los zorreznos nacen dafechu cubiertos de borra, nun abrir los güeyos hasta los 8-14 díes, y a les 4 ó 5 selmanes salen d'el cubil. Con 8 selmanes yá pesen más d'un quilu y presenten un pálidu color crema. El treslleche tien llugar escontra la novena selmana (los zorreznos yá pesen 2-2,5 kg). A les 7 ó 10 selmanes abandonen por completu la lluriga. Con cinco meses pesen más de 3 kg y algamen el maduror sexual a los 9 ó 10 meses, pudiendo reproducise na temporada de cría siguiente a la so nacencia. Los foinos en cautividá pueden vivir hasta los dolce año pero na naturaleza nun suelen devasar los trés.

Foinos y humanos[editar | editar la fonte]

Escultura d'un espíritu foín, kitsune, nun templu de Xapón.

Los foinos siempres tuvieron una imaxe ambivalente ente los humanos: per un sitiu yera consideráu una alimaña que predaba sobre les pites y les especies de caza menor, por otru foi almiráu pola so guapura y protagonizó innumberables rellatos representando a la intelixencia y la audacia. Amás la so piel foi tradicionalmente bien apreciada pola so suavidá en peletería.

En tiempos más recién, ser vector de delles enfermedaes como la rabia nun contribuyó a ameyorar la so imaxe. Sicasí sí lo foi la so apaición en numberosos documentales de naturaleza amosando la so bioloxía y espublizando la conocencia de la so contribución a l'agricultura al amenorgar les poblaciones de royedores qu'acesmen les colleches. Prueba d'esta meyora na so prensa ente les persones ye la prohibición de la tradicional caza del foín nel Reinu Xuníu, n'Escocia en 2002 y n'Inglaterra y Gales en 2004.[37] Anque l'únicu llugar del mundu onde ye consideráu una especie protexida ye Ḥong Kong.[38]

Na cultura[editar | editar la fonte]

Ilustración de la fábula d'Esopo La rapiega y les uves.

Los foinos apaecen nel folclor, mitoloxía y lliteratura de munches cultures d'Europa, Asia y Norteamérica. Xeneralmente son amosaos como personaxes astutos y empabadores que traten de tentar y engañar a los demás nel so favor.

El foín Reynard nun llibru infantil de 1869.

Na tradición fabulística europea los foinos son protagonistes dende l'antigüedá, como nes fábules d'Esopo, y siguida por fabulistes posteriores como La Fontaine o Samaniego.[39] Nes fábules el foín casi siempres destaca pola so intelixencia y astucia, desempeñando papeles que van dende'l villanu (como en La rapiega nel gallineru), el pícaru embullador (El cuervu y la rapiega), l'estafador que recibe'l so merecíu (La rapiega y la cigüeña), l'intelixente que vence a los fuertes y hasta'l sabiu observador de los acontecimientos (La rapiega y el bustu). Esta mesma imaxe ye la que s'amuesa nos cuentos tradicionales y rellatos europeos como por casu los de Reynard o en Pinocho. Según dellos historiadores dende la Edá Media hasta la Revolución francesa el foín simbolizó nos rellatos les estratexes de sobrevivencia de los llabradores. El campesinado almiraba l'astucia y l'intelixencia, y considerar la meyor estratexa pa sobrollevar el poder de l'aristocracia, la Ilesia y l'Estáu, al igual que sabíen que'l pequeñu foín iguar pa sacar partíu de los gallineros ocultu na escuridá.[40]

Foín de nueve coles, del llibru Shan Hai Jing de la dinastía Qing.

Nel folclor y mitoloxía xaponesa esiste la figura del kitsune (狐?), unos espíritus del monte con forma de foín, que la so función clásica ye la de protexer los montes y les aldegues. Al igual que na tradición europea estos foinos son seres intelixentes qu'amás tienen habilidaes máxicu, que s'amonten cola edá y l'alquisición de conocencies, faciéndose patente pol aumentu del númberu de coles, siendo'l más poderosu un kitsune de nueve coles. Los kitsunes tán estrechamente acomuñaos al dios shinto, Inari, dios de la fertilidá y l'agricultura, siendo los sos mensaxeros y sirvientes. Ente los sos poderes más sobresalientes atopa la capacidá d'adoptar la forma humana, concretamente de muyer nueva. Nos cuentos tradicionales el kitsune aprovecha la so capacidá de metamorfosis pa faer travesuras y gastar chancies a les persones, n'otres ocasiones, l'animal metamorfosiáu desempeña funciones de fiel guardián, amiga, amiga o esposa. A los kitsumes fáense-yos ufriendes como si fuera una deidá. L'orixe históricu d'esti papel central del foín nel folclor xaponés ta na so convivencia harmónica col ser humanu nel Antiguu Xapón por ser consideráu un benefactor de l'agricultura al cazar royedores, de lo que se derivó nun creciente respetu escontra él y surdiendo lleendes atribuyéndo-y poderes. El Kitsune xaponés tien figures asemeyaes en cultures vecines como'l huli jing de China y el kumiho de Corea.

Comerciu de pieles[editar | editar la fonte]

Pieles de foín de distintos colores.

El foín común foi apreciáu na industria pellitero dende antiguu. Los nativos de Nueva Inglaterra consideraben que la piel d'un foín platiáu valía lo mesmo que 40 pieles de castor. Cuando un xefe indiu aceptaba que-y regalaren una piel de foín platiáu considerábase un actu de reconciliación.[41] La variedá de color más apreciada ye la de foín platiáu. Los foinos platiaos criar en cautividá pa ser comercializaes les sos pieles per primer vegada na isla del Príncipe Eduardo, Canadá, en 1878. Anguaño los foinos comunes son los animales que más comúnmente se críen nes granxes pelliteres, xunto a los visones americanos.[42] Les sos pieles utilizar pa realizar tou tipu de prendes o partes de prendes, destacando les estoles, pescuezos, manguitos, gorros, chaquetes y abrigos.[19]

Depredador domésticu[editar | editar la fonte]

Foín urbanu intentando aportar a la xaula d'un coneyu mascota, Reinu Xuníu.

Los foinos comunes considérense'l principal depredador montés de les aves de corrolada, coneyos domésticos y pequeñes mascotes lo que-y fixo oxetu d'odiu pa munchos granxeros. La opción más segura pa evitalo ye dixebrar físicamente al foín de los animales de granxa por aciu valles o xaules. Pa ser totalmente segures les valles tienen de tener siquier 2 m d'altes y nun tener elementos cercanos nos que'l foín pueda upase pa saltar percima. Rexistráronse casos nos qu'un foín bien motiváu engató por una valla metálica.[43] Amás la base de la valla tien de ser dura por que'l foín nun pueda escavar per debaxo d'ella. Una vegada que'l foín aportó al interior será-y bien fácil la caza nun espaciu amenorgáu y de cutiu va matar a delles aves que va intentar llevase pa soterrar como excedente pero que si los humanos lleguen antes va dexar abandonaos.

Anque les aves de corrolada son les sos preses doméstiques más frecuentes, de xemes en cuando tamién pueden atacar a les críes del ganáu como pequeños corderos y cabritinos. En circunstancies bien escepcionales pueden atacar a dalguna oveya subadulta o adulta o a dalgún tenral naciellu.[18] Los foinos xeneralmente van matar a los corderos mordiéndolos repetidamente nel pescuezu y el llombu, señal de que los atacaron cuando taben baltaos. Les resultancies del ataque del foín nos animales de corrolada estremar del de los llobos o perros nel fechu en que raramente causaren quebres nos güesos de les sos preses al alimentase d'elles.[18] Los foinos tamién destacar por llevar se los pequeños cadabres enteros a los sos xoriles p'alimentar ellí a los sos cachorros y ellos mesmos polo que les aves o corderos van sumir ensin dexar rastru.[18] Estudios científicos realizaos en Reinu Xuníu amosaron que de les muertes de corderos vidables namái ente'l 0,5 % y 3 % deber a los foinos, lo qu'amuesa'l so pequeñu impautu en comparanza con otres causes de mortalidá como la esposición a los elementos meteorolóxicos, les enfermedaes o la inanición.[44]

Foinos introducíos n'Australia[editar | editar la fonte]

Foín nel Parque Nacional de la Península de Mornington.

Los foinos introducíos n'Australia suponen un grave problema de caltenimientu de les especies autóctones. Según el gobiernu australianu'l foín común foi introducíu n'Australia pa poder ser usáu como especie cinexética en 1855. Dende entós estendióse ensin control y considérase el responsable del cayente de delles especies d'animales nativos del continente australianu que tán n'estáu críticu d'estinción. Por ello ta incluyíu na llista 100 de les especies exótiques invasores más dañibles del mundu[45] de la Xunión Internacional pal Caltenimientu de la Natura. Les autoridaes australianes intentó erradicarlos. Nun programa conocíu como Western Shield (escudu occidental), el gobiernu d'Australia Occidental realiza batíes aérees y terrestres d'unos 35,000 km² (8.75 million acres) pa controlar a los foinos y los gatos amontesaos. El departamentu de caltenimientu d'Australia Occidental estima que los depredadores introducíos nel continente son los responsables de la estinción de diez especies natives nel estáu, y el programa Western Shield intenta caltener a otres 16.

N'Australia los foinos son controlaos con trampes con cebu o se-yos dispara cola ayuda de lluces na escuridá yá que los sos güeyos rellucen na escuridá, al reflexase la lluz na so Tapetum lucidum. Tamién se reparó un amenorgamientu de les poblaciones de foinos nes zones onde se reintrodució a los dingos, lo qu'anició qu'aumentaren les poblaciones de fauna nativa.[46]

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 Macdonald, D.W. & Reynolds, J.C. (2008). «Vulpes vulpes» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2010.1. Consultáu'l 20 d'abril de 2010.
  2. ↑ «Vulpes vulpes». Animal Diversity Web. Consultáu'l 19 d'agostu de 2007.
  3. ↑ «European red fox (Vulpes vulpes)». Australian Department of the Environment and Water Resources (2004). Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'ochobre de 2007. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  4. ↑ Smithsonian National Museum of Natural History
  5. ↑ World Conservation Union (IUCN) Invasive Species Specialist Group Global Invasive Species Database, accessed 2008-02-19.
  6. ↑ Kamler, Jan F. ; Ballard, Warren B. 2002. A review of native and nonnative red foxes in North America. Wildlife Society Bulletin 30(2): 370-379.
  7. ↑ Crabtree, Bob (April-May 1998). «On the trail of a gray ghost - studying mountain gray foxes». National Wildlife Federation. Archiváu dende l'mio_m1169/is_n3_v36/ai_20616959/pg_1 orixinal, el 29 de xunu de 2012. Consultáu'l 29 de marzu de 2008.
  8. ↑ Presnall, C.C. (1958). «The Present Status of Exotic Mammals in the United States» páx. 45–50. The Journal of Wildlife Management, 22(1). Consultáu'l 21 de febreru de 2008.
  9. ↑ Churcher, C.S. (1959). «The Specific Status of the New World Red fox» páx. 513–520. Journal of Mammalogy, 40(4). Consultáu'l 21 de febreru de 2008.
  10. ↑ Lioncrusher's Domain -- Carnivora Species Information
  11. ↑ «Fox Hunting and the ban - Ten things you didn't know». Icons (2006). Consultáu'l 3 de payares de 2007.
  12. ↑ «Index of Species Information: Vulpes vulpes». Fire Effects Information System. United States Forest Service. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  13. ↑ Cavallini, Paulo, Variation in the body size of the red fox, Ann Zool Fennici 32:421-427 Helsinki 8 December 1995. ISSN 0003-455XOnline
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Macdonald, David (1987). Running with the Fox. Unwin Hyman, páx. p224. ISBN 0-044-40199-X.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Vulpes Vulpes n'animal diversity (n'inglés)
  16. ↑ «Red fox profile». National Geographic. Consultáu'l 6 de mayu de 2008.
  17. ↑ «Liska'sEncycVulpedia: Red Fox». Consultáu'l 26 de xineru de 2010.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 «Fox Predation — Description». Procedures for Evaluating Predation on Livestock and Wildlife. Texas Natural Resource Server. Archiváu dende l'orixinal, el 21 d'agostu de 2007. Consultáu'l 22 d'agostu de 2007.
  19. ↑ 19,0 19,1 «Facts on fur types». International Fur Trade Federation. Archiváu dende l'orixinal, el 9 de setiembre de 2007. Consultáu'l 8 de setiembre de 2007.
  20. ↑ 20,0 20,1 Henry, J. David (1993). How to Spot a Fox. Houghton Mifflin. ISBN 1881527174.
  21. ↑ . Consultáu'l 26 de xineru de 2010.
  22. ↑ Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (3ª ed.).
  23. ↑ «Diet». Derbyshire Fox Rescue. Archiváu dende l'orixinal, el 29 d'agostu de 2007. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  24. ↑ Jarnemo, Anders (xunetu de 2004). «Predation processes: behavioural interactions between Red fox and roe deer during the fawning season». Journal of Ethology 22 (2):  páxs. 167–173. doi:10.1007/s10164-004-0118-2. http://www.springerlink.com/content/w0fgbae2rpqvvtn5. 
  25. ↑ «Fox food». Wild about Leicester. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de payares de 2015. Consultáu'l 19 d'agostu de 2007.
  26. ↑ «Cacheing». Derbyshire Fox Rescue. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  27. ↑ Journal of Zoology, Volume 270, Part 4, December 2006
  28. ↑ «Wildlife notes: Foxes». Pennsylvania Game commission. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  29. ↑ Rudzinski, D. R.; H. B. Graves, A. B. Sargeant, G. L. Storm (Ochobre de 1982). «Behavioral Interactions of Penned Red and Arctic Foxes». Journal of Wildlife Management 46 (4):  páxs. 877–884. doi:10.2307/3808220. http://links.jstor.org/sici?sici=0022-541X(198210)46:4%3c877:BIOPRA%3y2.0.CO;2-Y. 
  30. ↑ Clark, Jr, H O; G D Warrick, B L Cypher, P A Kelly, D F Williams, and D Y Grubbs (abril de 2005). «Competitive interactions between endangered kit foxes and non-native red foxes». Western North American Naturalist 65 (2):  páxs. 153–163. 
  31. ↑ Alan B Sargeant; Stephen H Allen (1989). «Observed Interactions Between Coyotes and Red foxes». Journal of Mammology 70 (3):  páxs. 631–633. http://www.npwrc.usgs.gov/resource/mammals/cfoxint/. 
  32. ↑ «Behavioural responses of red foxes to an increase in the presence of golden jackals: a field experiment». Department of Zoology, Tel Aviv University. Consultáu'l 31 de xunetu de 2007.
  33. ↑ «Natural History of the red fox». Wildlife Online. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  34. ↑ Journal of Zoology, Volume 263, Part 4, August 2004
  35. ↑ «Genome sequence, comparative analysis and haplotype structure of the domestic dog». Nature 438 (7069):  páxs. 803–819. 2005. doi:10.1038/nature04338. PMID 16341006. Bibcode: 2005Natur.438..803L. 
  36. ↑ Macdonald, David W; Claudio Sillero-Zubiri (2004). Biology and Conservation of Wild Canids. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-198-51556-1.
  37. ↑ «Hunt ban forced through Commons». BBC News (19 de payares de 2004). Consultáu'l 22 de febreru de 2008.
  38. ↑ Wild Animals Protection Ordinance Cap 170 (Ordenanza pa la proteición d'animales selvaxes).
  39. ↑ Fábules de Samaniego
  40. ↑ Robert Darnton, "Peasants tell tales: the meaning of Mother Goose" in The great cat massacre and other episodes in French cultural history. N.Y.: Vintage Basic Books, (1984)
  41. ↑ Morton, Thomas (1972). New English Canaan: Or, New Canaan (Research Library of Colonial Americana). New York: Arno Press. pp. p188. ISBN 0-405-03309-5.
  42. ↑ «The Fur Trade». WorldAnimal.net. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de payares de 2015. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  43. ↑ Katie Thear. «Protecting the Poultry Flock — Foxes and Fences». Poultry Pages. Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'ochobre de 2007. Consultáu'l 9 de setiembre de 2007.
  44. ↑ McDonald, R., Baker, P. & Harris, S. (1997). Is the fox a pest?, the ecological and economic impact of foxes in Britain. Electra Publishing.
  45. ↑ Lowe S., Browne M., Boudjelas S., De Poorter M. (2000). 100 de les Especies Exótiques Invasores más dañibles del mundu. Una selección del Global Invasive Species Database. Publicáu pol Grupu Especialista d'Especies Invasores (GEEI), un grupu especialista de la Comisión de Sobrevivencia d'Especies (CSE) de la Unión Mundial pa la Naturaleza (UICN), 12pp. Primer edición, n'inglés, sacada xunto col númberu 12 de la revista Aliens, Avientu 2000. Versión traducida y actualizada: Payares 2004.
  46. ↑ Tracey Millen (Oct–Nov de 2006). «Call for more dingoes to restore native species». ECOS 133. http://www.publish.csiro.au/?act=view_file&file_id=EC133p5a.pdf.  (Refers to the book Australia's Mammal Extinctions: a 50,000 year history. Christopher N. Johnson. ISBN 978-0-521-68660-0.

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Vulpes_vulpes&oldid=4154930»