Prosthemadera novaeseelandiae

Prosthemadera novaeseelandiae;
Estáu de caltenimientu
	; Esmolición menor (IUCN)
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Aves
Orde:	Passeriformes
Familia:	Meliphagidae
Xéneru:	Prosthemadera; Gray, 1840
Especie:	P. novaeseelandiae; (Gmelin, 1788)
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como ^NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.

Prosthemadera novaeseelandiae ye una especie d'ave paseriforme de la familia Meliphagidae. Ye endémica de Nueva Zelanda. El nome vien de la pallabra maorí tūī. Son animales con fama popular d'intelixentes yá que son capaces d'asonsañar y repitir con gran claridá pallabres y frases humanes, al estilu de los loros.^[2] El cantar del tui ye bien carauterísticu y ruidosu y la so llamada ye peculiar de cada individuu. Dalgún de los sos soníos ye cimeru a lo que puede percibir l'oyíu humanu. El tui tamién canta de nueche, especialmente cuando hai lluna llena.^[3]

La so alimentación basar nel néctar, anque tamién come con frecuencia fruta y inseutos y, dacuando, polen y granes. Sienten predilección pol llinu de Nueva Zelanda, que'l so nectar (sobremanera lleldáu) provoca nos tuis unos llamativos vuelos nos que da la impresión d'atopase borrachu. El tui ye'l principal polinizador del llinu de Nueva Zelanda y d'otres plantes como'l kakabeak o'l kowhai.

Los tuis machos pueden aportar a extraordinariamente agresivos y enfréntense al restu d'aves (grandes o pequeñes) qu'enfusen na so territoriu o con otros tuis qu'intenten aposta-yos dalgunu de los sos árboles favoritos: entós el tui irgue'l so cuerpu p'aparentar un tamañu mayor y amedranar al so rival.

Distribución xeográfica y hábitat[editar | editar la fonte]

La mancha mariella nel picu del tui ye polen de les plantes nes que tuvo libando.

Los tuis habiten en casi toa Nueva Zelanda, cuantimás na Islla Norte, nes mariñes oeste y sur de la Islla Sur, na Islla Stewart y nel archipiélagu de les Islles Chatham (onde viven unes rares subespecies esclusives d'estes islles y en peligru d'estinción). Otres poblaciones topar na Islla Raoul del archipiélagu de les Kermadecs,^[4] y nes Islles Auckland (onde, xunto col korimako, ye la especie más meridional de páxaros melífagos).^[5] La población de tuis baxó considerablemente dende la colonización europea, sobremanera por causa de la destrucción del so hábitat natural y pola depredación de les nueves especies invasores de mamíferos. Sicasí, nun cuerre peligru d'estinción, la so pervivencia paez segura, ya inclusive repobló ciertes zones nes que s'abandonó l'usu ganaderu y recuperóse la vexetación orixinal. Ente los mayores predadores del tui atópense los armiños, les aguarones o los estorninos (estos postreros compiten colos tuis polos alimentos y dacuando comen los sos güevos).

El tui vive en zones montiegues y tamién en manches de vexetación cercanes a centros urbanos. De normal vése-y solitariu, en pareya o en pequeños grupos familiares, nunca en bandaes, anque ye posible que rexúntese un gran númberu d'exemplares en fontes abondoses de comida, al pie de otres aves como'l zosteropo de llombu gris, el korimako o la palombu neozelandés. Na competición polos alimentos que se da ente les especies de páxaros melífagos de Nueva Zelanda, considérase que s'impon siempres, de primeres, el tui.

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ BirdLife International (2009). «Prosthemadera novaeseelandiae» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2024. Consultáu'l 13 de payares de 2011.
↑ Videos onde s'escucha falar al tui, na Web Whangarei Native Bird Recovery Centre. Consultada'l 22 d'ochobre de 2008.
↑ Paul, R. St & H. R. McKenzie (1975) "A bushman's seventeen years of noting birds - Introduction and part A (Bellbird and Tui)" Notornis 22(2): 122–130 [1]
↑ Veitch, C. R.; Miskelly, C. M.; Harper, G. A.; Taylor, G. A.; Tennyson, A. J. D.: "Birds of the Kermadec Islands, South-west Pacific" Notornis, 51 (2): páx. 61–90, 2004.
↑ Department of Conservation (1999) New Zealand's Subantarctic Islands. Reed Books: Auckland ISBN 0-7900-0719-3.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

[iucn-1] BirdLife International (2009). «Prosthemadera novaeseelandiae» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2024. Consultáu'l 13 de payares de 2011.

[2] Videos onde s'escucha falar al tui, na Web Whangarei Native Bird Recovery Centre. Consultada'l 22 d'ochobre de 2008.

[3] Paul, R. St & H. R. McKenzie (1975) "A bushman's seventeen years of noting birds - Introduction and part A (Bellbird and Tui)" Notornis 22(2): 122–130 [1]

[4] Veitch, C. R.; Miskelly, C. M.; Harper, G. A.; Taylor, G. A.; Tennyson, A. J. D.: "Birds of the Kermadec Islands, South-west Pacific" Notornis, 51 (2): páx. 61–90, 2004.

[5] Department of Conservation (1999) New Zealand's Subantarctic Islands. Reed Books: Auckland ISBN 0-7900-0719-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]