Luciano Pavarotti
Luciano Pavarotti (12 d'ochobre de 1935, Módena – 6 de setiembre de 2007, Módena) foi un tenor llíricu italianu, unu de los cantantes contemporáneos más famosos de tolos tiempos, tantu nel mundu de la ópera como n'otros múltiples xéneros musicales. Bien conocíu polos sos conciertos televisaos y como unu de Los Trés Tenores, xunto con Plácido Domingo y José Carreras. Reconocíu pol so filantropía, axuntó dineru pa refuxaos y pa la Cruz Roxa y foi premiáu en delles ocasiones por ello.
Biografía[editar | editar la fonte]
Los sos entamos[editar | editar la fonte]
Nacíu'l 12 d'ochobre de 1935 nes contornes de Módena, Luciano Pavarotti foi fíu de Fernando Pavarotti (1912-2002), panaderu y tenor aficionáu y de Adele Venturi (1915-1999), trabayadora nuna fábrica cigarrera. El so padre aguiyó a Luciano pa empezar los sos estudios nel mundu del cantar llírico, anque Luciano falaba con ciñu de la so infancia, la realidá ye que vivió ciertes penuries, anque la felicidá podría ser interpretada de formes diverses. La so familia tenía escasos recursos económicos; los sos cuatro miembros atarraquitar nun apartamentu de dos cuartos.
Según Luciano, el so padre tenía una fina voz de tenor, pero refugó la posibilidá de dedicase a la carrera de cantante por cuenta de los sos nervios. La Segunda Guerra Mundial forzó a la familia a salir de la ciudá en 1943 y al añu siguiente tuvieron qu'arrendar una habitación a un granxeru nel campu cercano, onde'l mozu Luciano desenvolvió interés na agricultura.
Les sos primeres influencies musicales provinieron de les grabaciones del so padre, la mayoría de tenores populares de la dómina como Beniamino Gigli, Giovanni Martinelli, Tito Schipa y Enrico Caruso. Sicasí, l'ídolu de Luciano foi'l tenor Giuseppe Di Stéfano. Cerca de los nueve años empezó a cantar col so padre nel coru d'una pequeña ilesia llocal. Tamién na so mocedá tomó delles clases de ización col profesor Dond y la so esposa.
Primeres apaiciones[editar | editar la fonte]
Dempués d'una niñez normal con un típicu interés polos deportes (nel so casu, el fútbol sobremanera), Luciano graduar na Scuola Magistrale. Tres ello tuvo duldes en siguir aquella carrera, pos tamién suañaba con ser porteru de fútbol profesional. La so madre convenciólu por que siguiera de maestru. Exerció entós nuna escuela primaria mientres dos años, pero finalmente abasnar el so interés pola música. Non ensin reserves el so padre consintió en que desenvolviera la so nueva vocación: alcordóse que recibiera mantención hasta la edá de 30 años y que, si nun trunfaba a esa edá, ganárase'l sustentu pelos sos propios medios.
Los sos mentores nel arte del bel cantar fueron Arrigo Pola y Ettore Campogalliani. Les sos primeres apaiciones públiques como cantante fueron nel coru del Teatru de la Comuña, en Módena, y más tarde en La Coral de Gioacchino Rossini, onde demostró'l so talentu. Debutó'l 29 d'abril de 1961, como Rodolfo en La Bohème de Puccini, nel teatru d'ópera de Reggio Emilia.
Consagración[editar | editar la fonte]
El papel de Rodolfo deparará-y grandes prestos, va ser la so carta de presentación y grabar xunto a la so coterránea Mirella Freni empobináu por Herbert von Karajan, va cantar en La Scala empobináu pol célebre Carlos Kleiber en 1979 y de la primer retresmisión televisiva nacional en 1977 dende esi teatru, acompañáu pola sopranu italiana Renata Scotto.
La consagración absoluta llegó con Tonio de la ópera La fía del reximientu de Gaetano Donizetti xunto a la sopranu australiana Joan Sutherland, col so difícil aria de nueve notes do de pechu que-y fixo merecedor de la portada del The New York Times. Na celebración del centenariu del teatru en 1983 cantó'l dúu de Un ballo in maschera cola sopranu afroamericana Leontyne Price.
Ente 1968 y el 13 de marzu de 2004, la so última apaición na sala, totalizó 382 funciones metropolitanes.
Col equipu qu'integró con Joan Sutherland y la mezzosopranu Marilyn Horne va dar a lluz les grabaciones que la amuesen nel so meyor momentu vocal, cuantimás Lucia di Lammermoor, La fille du régiment, La Traviata, Il Trovatore, Rigoletto, L'elisir d'amore, I Puritani, La sonnambula, Maria Stuarda, Beatrice di Tenda y Turandot (empobináu por Zubin Mehta) onde lo oi per primer vegada cantar Nessun dorma, aria que popularizaría inmensamente.
El célebre direutor austriacu Herbert von Karajan solicitó los sos servicios pa les grabaciones integrales de La Boheme, Madame Butterfly y un llexendariu Réquiem de Verdi dende La Scala xunto a Fiorenza Cossotto, Leontyne Price y Nicolai Ghiaurov. Tamién trabayaría y grabaría col húngaru Georg Solti nel mesmu Requiem de Verdi, Un ballo in maschera, el pequeñu papel de el tenor italianu en El caballeru de la rosa de Strauss y en versión de conciertu'l rol más tarrecíu pa un tenor dramáticu, Otello. Pavarotti, esencialmente un tenor llíricu bien esporádicamente cantó papeles de la cuerda dramática pa caltener la flexibilidá y frescura de la so voz dotada de gran facilidá pa los agudos.
Tampoco foi gustante a añader nuevos papeles nin a aprender otros del repertoriu francés o alemán que s'aveníen al so magníficu timbre de tenor, sicasí en 1982 tuvo un gran trunfu nel Metropolitan Opera como Idomeneo de Mozart, papel que cantara nel famosu Festival de Glyndebourne en 1964.
En 1987 debuta nel Teatru Colón de Buenos Aires como Rodolfo en La Bohéme de Puccini.[ensin referencies]
El 2 de xunu de 1988 nómenlu 039;'Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana.[9]
Ésitu multitudinariu[editar | editar la fonte]
Les actuaciones más comentaes a nivel internacional del gran tenor italianu fueron les que realizó colos españoles Plácido Domingo y José Carreras, con quien formó'l tríu Los Trés Tenores (The Three Tenors).
Nel so acercamientu a la música popular, Pavarotti grabó duetos con Eros Ramazzotti, Sting, Andrea Bocelli, Celine Dion, Liza Minnelli, Elton John, Tracy Chapman, Frank Sinatra ("My Way"), Michael Jackson, Barry White, y inéditamente, col brasilanu Caetano Veloso, l'arxentina Mercedes Sosa y el grupu de rock irlandés U2. Un dueto con Sarah Brightman nunca pudo concretase, anque siempres foi deseyáu polos dos artistes.
Mientres dellos años siguíos a partir de 1991, Pavarotti respondió al llamáu de la organización War Child, pa recaldar fondos pa la construcción d'un centru de musicoterapia en Mostar. D'esta forma, añalmente entamáronse conciertos en Módena sol títulu Luciano Pavarotti & friends, onde amás participaben otres personalidaes de la música internacional, como Anastacia, Mónica Naranjo, Bryan Adams, Bon Jovi, Queen, U2, Dolores O'Riordan, Simon le Bon, Deep Purple, Stevie Wonder, Eros Ramazzotti, The Corrs, Spice Girls, Zucchero, Andrea Bocelli, Céline Dion, Natalie Cole o Vanessa Williams ente otros artistes de pop y rock de talla mundial, onde se recalden fondos pa distintes causes y a beneficiu de neños y homes de tol mundu. Con él collaboraron les más relevantes figures del panorama musical de la dómina, lo que demuestra l'altu grau de popularidá qu'algamó. Per primer vegada un tenor d'ópera yera conocíu como estrella pol gran públicu.
En 2001, Universal editó un compilado de grandes ésitos tituláu "Amore: The Essential Romantic Collection".
Pavarotti foi bien solicitáu en teatros de tol mundu hasta'l so retiru na Ópera Metropolitana de Nueva York, el 13 de marzu del 2004, onde interpretó'l papel del pintor Mario Cavaradossi na ópera Tosca, de Giacomo Puccini, al llau de Carol Vaness.
En mayu de 2004, en víspores del so cumpleaños númberu 70, el tenor anunció El tour del adiós compuestu por 40 conciertos en tol mundu, pa despidise de los fieles siguidores del so cantar. Magar esti retiru, en febreru de 2006 interpretó'l aria Nessun dorma, del Turandot, de Giacomo Puccini, como zarru a la ceremonia d'inauguración de los Xuegos Olímpicos d'Iviernu de 2006 nel Estadiu Olímpicu de Turín.
Na so vida personal, Luciano Pavarotti foi un gran aficionáu al fútbol, la pintura y los caballos. Xunió'l so destín, mientres 34 años, con Adua Verona, con quien tuvo trés neñes, Lorenza, Cristina y Giuliana, pero'l 13 d'avientu de 2003 casóse en segundes nupcies col so asistente, Nicoletta Mantovani, 30 años menor qu'él y colla tuvo a los sos dos fíos menores, Alice y Ricardo, esti postreru fináu al poco de nacer.
Últimos díes[editar | editar la fonte]
El tour del adiós foi suspendíu por cuenta de una intervención nel llombu a principios de 2006 y cuando se preparar pa partir de Nueva York a volver a entamar la so xira mundial de despidida afayóse-y un tumor malinu nel páncrees. Foi operáu nun hospital de Nueva York el 7 de xunetu de 2006 y tolos sos conciertos fueron atayaos por cuenta del so bien delicáu estáu de salú, causáu por una neumonía posterior a la operación. El 8 d'agostu de 2007 foi hospitalizáu víctima d'un estáu febril y d'entueyos respiratorios. Abandonó la clínica'l día 25 d'agostu pa siguir la convalecencia nel so llar.
El 6 de setiembre de 2007, finó nel so llar por causa de cáncer de páncrees.[10]
La ceremonia aciaga llevar a cabu na so ciudá natal tando presentes nella xunto al primer ministru italianu Romano Prodi, el ministru de Cultura Francesco Rutelli, el direutor de cine italianu Franco Zeffirelli y l'ex secretariu xeneral de les Naciones Xuníes Kofi Annan. Tamién asistió a la ceremonia'l vocalista d'U2, Bono, al igual que los cantantes Zucchero Fornaciari y Laura Pausini. La Fuercia Aérea italiana realizó una exhibición de despidida y millares de persones, munchos d'ellos nueves, averar al veloriu pa dar el so últimu adiós.
La entrada de la misa tuvo acompañada pola sopranu búlgara Raina Kabaivanska, que cantó'l Ave María del Otello de Verdi. Mientres el ofertorio, el flauteru Andrea Griminelli tocó la tema del Orfeo y Eurídice, de Gluck. La comunión foi acompañada pola voz d'Andrea Bocelli, quien interpretó'l Ave verum corpus de Mozart.
El tenor foi soterráu nel campusantu Montale Rangote cerca de la so villa, nes contornes de la ciudá, onde tán soterraos los sos padres y el so fíu Ricardo, quien morrió pocu dempués de nacer en 2003.
Ver tamién[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ Afirmao en: Internet Movie Database. Data de consulta: 21 xunu 2019. Identificador IMDb: nm0667556. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 30 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ URL de la referencia: http://www.cnn.com/2007/SHOWBIZ/Music/09/06/pavarotti.dead/index.html. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20071019064720/http://www.cnn.com:80/2007/SHOWBIZ/Music/09/06/pavarotti.dead/index.html.
- ↑ URL de la referencia: https://www.visitmodena.it/it/scopri-modena/itinerari-e-percorsi/la-modena-di-luciano-pavarotti-1/seconda-giornata-nei-dintorni-della-citta/il-ristorante-di-big-luciano.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ «Journal de Monaco - Bulletin Officiel de la Proncipaute».
- ↑ 8,0 8,1 URL de la referencia: http://razzies.com/asp/content/XcNewsPlus.asp?cmd=view&articleid=22. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20110715155800/http://razzies.com/asp/content/XcNewsPlus.asp?cmd=view&articleid=22. Data de consulta: 19 payares 2019.
- ↑ «Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana». Consultáu'l 27 de payares de 2007.
- ↑ «elpais.com - Módena rinde homenaxe a Luciano Pavarotti». Consultáu'l 27 de payares de 2007.
- Álbum "Amore: The Essential Romantic Collection" (2 CDs), por Luciano Pavarotti, Decca/Universal, 2001.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Luciano Pavarotti 
.
Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Luciano Pavarotti.- Luciano Pavarotti, Tenor. (n'inglés)
- Biografía del Kennedy Center Honors (n'inglés).
- Llibru: Pavarotti, l'artista y l'home
- Artículu: Pavarotti, un tenor n'estáu de gracia
- Artículu: Luciano Pavarotti. Apoxéu vocal y trunfu
- Discografía de Luciano Pavarotti
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q37615- Multimedia: Luciano Pavarotti
Cites famoses: Luciano Pavarotti
