Eddie Murphy

Eddie Murphy
Vida
Nacimientu	Brooklyn, 3 d'abril de 1961 (63 años)
Nacionalidá	Estaos Xuníos
Grupu étnicu	afroamericanu d'Estaos Xuníos
Llingua materna	inglés
Familia
Casáu con	Nicole Mitchell Murphy (1993 – 2006)
Pareyes	Tracey Edmonds; Paige Butcher; Melanie Brown
Fíos/es	Kris; Myles Murphy; Shayne Murphy; Zola Ivy Murphy; Bella Murphy; Izzy Oona Murphy (en) ; Max Charles Murphy (en) ; Angel Murphy Brown (en)
Hermanos/es	Charlie Murphy
Estudios
Estudios	Roosevelt High School (en) ; Nassau Community College (en)
Llingües falaes	inglés
Oficiu	comediante, actor de cine, guionista, actor de televisión, compositor de cantares, actor de voz, cantante, productor de cine, direutor de cine, cantautor, artista d'estudiu, productor de televisión, realizador
Altor	175 cm
Trabayos destacaos	Shrek (es) ; Beverly Hills Cop; 48 Hrs.
Premios	ver Premio Cecil B. DeMille ; Estrella del Paséu de la Fama de Hollywood ; Premios Saturn ; Premios del Sindicatu d'Actores ; Golden Raspberry Award for Worst Screenplay (1990) : Harlem Nights; Premios Grammy (2007) ; Globu d'Oru al meyor actor de repartu (2007) : Dreamgirls; Premiu de Mark Twain al humor d'Estaos Xuníos (2015) ; Primetime Emmy al mejor actor invitado - Serie de comedia (2020) : Saturday Night Live;
Nominaciones	ver Golden Raspberry Award for Worst Screenplay (en) ; (1990): Harlem Nights; Premiu Razzie al peor direutor ; (1990): Harlem Nights; Óscar al meyor actor de repartu ; (23 xineru 2007): Dreamgirls;
Miembru de	Writers Guild of America, East (en)
Xéneru artísticu	cine de comedia; comedia observacional (es) ; música cómica (es) ; Humor negro; sátira política (es) ; dance pop (es) ; physical comedy (en) ; Sátira; insult comedy (en) ; vergüenza ajena (es) ; comedia de sketches (es) ; Synth pop; R&B contemporaneu; Funk
Instrumentu musical	voz; bajo eléctrico (es) ; guitarra; tecláu
Discográfica	Motown
Creencies
Relixón	cristianismu
IMDb	nm0000552

Edward Regan Murphy (Brooklyn, Nueva York, 3 d'abril de 1961), más conocíu como Eddie Murphy, ye un actor, direutor, cantante y humorista d'Estaos Xuníos.

Biografía[editar | editar la fonte]

Edward Regan Murphy nació nel barriu neoyorquín de Brooklyn.^[6] Fíu del axente de policía Charles Murphy y de la operadora de teléfonos Lillian Murphy. El so padre finó cuando'l pequeñu Eddie solamente tenía ocho años d'edá. Nel momentu de la so muerte, los padres de Murphy yá taben divorciaos. Tres la rotura, la so madre casóse con Vernon Lynch, capataz d'una fábrica que se convirtió nel padrastru de Murphy, quien tenía dos hermanos llamaos Charlie (fíu de Charles Murphy) y Vernon (fíu de Vernon).

Carrera como actor[editar | editar la fonte]

Eddie Murphy empezó a exercer de comediante^[7]^[8]^[9]^[10] dende la so infancia, dómina a la qu'asonsañaba a los sos ídolos de los dibuxos animaos. Gracies a les sos constantes chancies y actuaciones risibles, convertir n'unu de los alumnos más populares del Institutu Roosevelt.

Na so adolescencia dio entamu a les sos representaciones profesionales actuando con ésitu en diversos locales de Nueva York,^[11]^[12] ente ellos el Comic Strip.

Richard Tienken y Robert D. Wachs, los dueños del llocal, convertir nos sos representantes, y consiguiéron-y un contratu televisivu p'apaecer nel programa d'humor Saturday Night Live en 1980, cuando Eddie solamente tenía 19 años d'edá. Con posterioridá, Tienken y Wachs tamién s'ocuparon de la producción de dellos títulos cinematográficos protagonizaos por Murphy. Coles sos intervenciones nel Saturday Night Live, el cómicu de Brooklyn algamó la fama nos Estaos Xuníos. El so primer papel nel cine foi en 48 Hrs. (1982), un títulu empobináu por Walter Hill que taba co-protagonizáu por Nick Nolte.

L'ésitu del filme, qu'entemecía comedia y aición (fechu habitual nes sos películes), empobinó una triunfal carrera cinematográfica mientres tola década de los años 80, con títulos como Trading Places (De méndigu a millonariu) (1983) de John Landis, Beverly Hills Cop (1984) de Martin Brest o Coming to America (1988), tamién dirixíu por Landis. Por 48 Hrs. Eddie foi nomáu al Globu d'Oru como actor revelación. Más tarde foi candidatu de nuevu a esti gallardón por Trading Places y Beverly Hills Cop.^[13]

En 1989 dirixó la so primer película, Harlem Nights, un filme nel que compartía protagonismu con unu de los sos principales modelos na gran pantalla, Richard Pryor.

A partir de los años 90 Eddie siguió interviniendo en películes d'ésitu comercial, como los remakes de The Nutty Professor (1996), película empobinada por Tom Shadyac gracies a la que foi nomáu de nuevu al Globu d'Oru, y Dr. Dolittle (1998), comedia realizada por Betty Thomas.

Xunto a Steve Martin apaeció nuna de les sos meyores comedies, Bowfinger (1999).^[14]

Tamién foi la voz del personaxe del pollín na película d'animación Shrek (2000). Otros títulos del so fimografía son La casona encantada (2003), Daddy Day Care (2003) y Dreamgirls (2006), película basada nes Supremes gracies a la que ganó'l Globu d'Oru^[15] al meyor actor secundariu, y Norbit (2007), comedia na qu'interpretaba dellos personaxes.

Na comedia de ciencia-ficción Atrapáu nun pirado na qu'unos estraterrestres llegaben a la Tierra.

En [Imagine]] (2009) yera Evan Danielson, executivu financieru que ye ayudáu nos sos oxetivos llaborales pola imaxinación de la so fía. Na comedia d'aición Un golpe d'altor (2011) compartía creitos con Ben Stiller.

En 2012 Eddie dio'l golpe a una de les sos peores películes del mundu según críticos la película Thousand Words ye la peor de la so carrera actoral.

Carrera musical[editar | editar la fonte]

Muncho menos conocida ye la carrera de Eddie Murphy nel mediu musical. El so hit de 1985, “Party All the Time”, el so segundu senciellu personal ya incluyíu nel so álbum How Could It Be , algamó un notable y sorprendente Nᵘ2 na llista de Billboard Hot 100. Ye una tema compuesto y producío por Rick James, quien amás canta nos coros. Stevie Wonder tamién foi convidáu y participó na producción de delles temes del mesmu discu, cola cuenta d'asegurase dalgún ésitu.

Sicasí, foi l'únicu ésitu en llistes que tuvo Murphy, más dedicáu a la so carrera cinematográfica. Dende 1993, nun volvió a un estudiu de grabación. Tamién trabayó col Rei del Pop, Michael Jackson, nel so esitosu vídeoclip "Remember the Time" encarnando a un faraón exipciu (que la so esposa la faraona yera interpretada pola modelu Iman). Depués, el mesmu Jackson collaboró nel cantar y nel videoclip de Murphy "Wazupwitu".

En total, la so discografía amenorgar a cinco álbumes d'estudiu: Eddie Murphy (1982), Comedian (1983; gracies a esti álbum axudicóse ganador del Premiu Grammy al meyor álbum de comedia en 1984), How Could It Be (1985), So Happy (1989) y Love's Alright (1993), según ocho senciellos, toos rellacionaos de dalguna forma col amor, la comedia y la diversión.

"Put Your Mouth on Me", incluyíu en So Happy (1989), foi'l so segundu mayor ésitu al llegar al Nᵘ27 en Billboard.

Anguaño (2013) salió un nuevu cantar na que collaboro col artista Snoop Lion, llamada "Red Light".^[16]

L'añu 2014 tamién publica una tema, col so nuevu enclín reggae,llamáu "Oh Jah Jah"

Vida personal[editar | editar la fonte]

Nel añu 1993 casóse cola modelu Nicole Mitchell, con quien tien un fíu llamáu Mitchell y cuatro fíos de nombre Brea, Shane Audra, Zola Ivy y Bella Zahra.

Enantes caltuviera rellaciones con Tamara Moore, cola que tuvo un fíu llamáu Christian. La ex componente de les Spice Girls, Mel B, atribuyó-y la paternidá del so fíu. Eddie pidió una prueba d'ADN.

El 1 de xineru de 2008 Murphy casóse con Tracey Edmonds. Quince díes dempués del enllaz yá taben separaos.

Caltuvo tamién una amistá estable col cantante Michael Jackson según este nel so documental "Michael Jackson's Private Home Movies" Michael citaba de que Eddie Murphy asistía a munches fiestes entamaes per este nel Ranchu Neverland.

Filmografía[editar | editar la fonte]

Como actor[editar | editar la fonte]

Añu	Titulo	Rol	Notes
1982	48 Hrs.	Reggie Hammond
1983	Trading Places	Billy Ray Valentine
1984	Beverly Hills Cop	Detective Axel Foley
1984	Best Defense	Lieutenant T.M. Landry
1986	El mozu d'oru	Chandler Jarrell
1987	Beverly Hills Cop 2	Detective Axel Foley
1987	Eddie Murphy Raw	El Mesmu
1988	Coming to America	Príncipe Akeem Clarence Randy Watson Saul
1989	Harlem Nights	Quick (Vernest Brown)	Tamién productor
1990	48 hores más	Reggie Hammond
1992	Bumerán	Marcus Graham
1992	The Distinguished Gentleman	Thomas Jefferson Johnson
1994	Beverly Hills Cop 3	Detective Axel Foley
1995	Vampire in Brooklyn	Maximiliano Preacher Pauly Guido	Tamién productor
1996	The Nutty Professor	Profesor Sherman Klump Buddy Love Mama Anna Klump Güela Klump Papa Cletus Klump Ernie Klump, Sr. Lance Perkins
1997	Metro	Inspector Scott Roper
1998	Mulan	Mushu	Voz
1998	Dr. Dolittle	Dr. John Dolittle
1998	Holy Man	G
1999	Condergaos a fugase	Rayford "Ray" Gibson	Tamién productor
1999	Bowfinger	Kit Ramsey Jeffernson 'Jiff' Ramsey
2000	Nutty Professor II: The Klumps	Profesor Sherman Klump Buddy Love Güela Klump Mama Anna Klump Papa Cletus Klump Papa Cletus Klump (mozu) Ernie Klump, Sr. Lance Perkins	Tamién productor
2001	Shrek	Asno	Voz
2001	Dr. Dolittle 2	Dr. John Dolittle
2002	Showtime	Oficial Trey Sellers
2002	The Adventures of Pluto Nash	Pluto Nash / Rex Crater
2002	Soi espía	Kelly Robinson
2003	La guardería de pá	Charles "Charlie" Hinton
2003	La casona encantada	Jim Evers
2004	Shrek 2	Asno	Voz
2006	Dreamgirls	James 'Thunder' Early
2007	Norbit	Norbit Rice Rasputia Latimore-Rice Sr. Wong	Tamién productor
2007	Shrek the Third	Asno	Voz
2008	Meet Dave	Dave Ming Chang Capitán de la Tripulación Dave
2009	Imagine That	Evan Danielson
2010	Shrek Forever After	Asno	Voz
2011	Tower Heist	Darnell ("Slide")
2012	A Thousand Words	Jack McCall
2015	Henry Joseph Church	Henry Joseph Church

Como productor[editar | editar la fonte]

Johnny Blaze (2008)
Norbit (2007)
Nutty Professor II: The Klumps (2000)
Los PJ (serie) (1999-2001)
Condergaos a fugase Life (1999)
Vampire in Brooklyn (1995)
Clippers (1991)
The Kid Who Loved Christmas (1990)
Harlem Nights (1989)
What's Alan Watching (1989)
The Best of Eddie Murphy: Saturday Night Live (1989)
Eddie Murphy Raw (1987)
Eddie Murphy Delirious (1983)

Premios[editar | editar la fonte]

Óscar[editar | editar la fonte]

Añu	Categoría	Película	Resultáu
2006	Meyor actor de repartu	Dreamgirls	Nomáu

Globu d'Oru[editar | editar la fonte]

Añu	Categoría	Película	Resultáu
2007	Meyor actor de repartu	Dreamgirls	Ganador
1996	Meyor actor - Comedia o musical	The Nutty Professor	Nomáu
1990	Meyor actor - Comedia o musical	48 hores	Nomáu
1984	Meyor actor - Comedia o musical	Beverly Hills Cop	Nomáu
1983	Meyor actor - Comedia o musical	Trading Places	Nomáu

Premios BAFTA[editar | editar la fonte]

Añu	Categoría	Película	Resultáu
2001	Meyor actor de repartu	Shrek	Nomáu

Premios del Sindicatu d'Actores[editar | editar la fonte]

Añu	Categoría	Película	Resultáu
2006	Meyor repartu	Dreamgirls	Nomáu
2006	Meyor actor de repartu	Dreamgirls	Ganador

Premios Grammy[editar | editar la fonte]

Añu	Categoría	Álbum	Resultáu
1984	Premiu Grammy al meyor álbum de comedia Meyor álbum de comedia	Comedian	Ganador

Premios Nickelodeon's Kids Choice[editar | editar la fonte]

Añu	Categoría	Película	Resultáu
2011	Voz de Película Animada Favorita	Shrek Forever After	Ganador

Premios Golden Raspberry[editar | editar la fonte]

Añu	Categoría	Película	Resultáu
1990	Peor direutor	Harlem Nights	Nomáu
1990	Peor guión	Harlem Nights	Ganador
2003	Peor pareya en pantalla	The Adventures of Pluto Nash	Nomáu
	Peor pareya en pantalla	Showtime	Nomáu
	Peor pareya en pantalla	I Spy	Nomáu
2008	Peor película	Norbit	Nomáu
	Peor actor		Ganador
	Razzie al peor actor de repartu Peor actor de repartu		Ganador
	Razzie a la peor actriz de repartu Peor actriz de repartu		Ganador
	Peor pareya en pantalla Nomáu
	Peor guión		Nomáu
2009	Peor actor	Meet Dave	Nomáu
2009	Peor guión	Meet Dave	Nomáu
2010	Peor actor	Imagine That	Nomáu
2010	Peor actor de la década		Ganador
2013	Peor actor	A Thousand Words	Nomáu

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ Biblioteca Nacional d'Alemaña. «Eddie Murphy» (alemán). Gemeinsame Normdatei. Consultáu'l 12 agostu 2015.
↑ URL de la referencia: https://www.biography.com/actor/eddie-murphy. Data de consulta: 19 avientu 2019.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 URL de la referencia: https://www.nickiswift.com/142834/what-eddie-murphys-kids-look-like-today/. Data de consulta: 19 avientu 2019.
↑ Identificador CONOR.SI: 14120547. Afirmao en: CONOR.SI.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 URL de la referencia: http://razzies.com/asp/content/XcNewsPlus.asp?cmd=view&articleid=29. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20110715155800/http://razzies.com/asp/content/XcNewsPlus.asp?cmd=view&articleid=29. Data de consulta: 3 avientu 2019.
↑ Lovece, Frank. "'Beverly Hills Cop 3 – Eddie Murphy Is Back", Calhoun Times, 1 de xunu de 1994. consultáu'l 7 de xineru de 2011.
↑ Stated in interview on Inside the Actors Studio
↑ Flippo, Chet (11 d'ochobre de 1982). Eddie Murphy Live: The razor-edged king of late night comedy. https://books.google.com/books?id=j-ICAAAAMBAJ&lpg=PA56&dq=eddie%20murphy%20new%20york%20magacín%20oct.%2011%201982&pg=PA56#v=onepage&q&f=false. Consultáu'l 27 de xunu de 2011.
↑ «Eddie Murphy Biography (1961–)». Filmreference.com. Consultáu'l 29 d'agostu de 2010.
↑ Eddie Murphy Biography – Yahoo! Movies.
↑ «Eddie Murphy Delirious». IMDB. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2012.
↑ «Eddie Murphy Raw». IMDB. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2012.
↑ «Beverly Hills Cop 3 (1994)». Rotten Tomatoes.
↑ «boxofficemojo.com: Bowfinger (1999)». boxofficemojo.com (19 de xunu de 2007). Consultáu'l 10 de setiembre de 2013.
↑ Modderno, Craig (3 d'avientu de 2006). Eddie Murphy Inspires Óscar Buzz. Seriously.. New York Times. http://www.nytimes.com/2006/12/03/movies/03modd.html?_r=1&ref%3Dmovies&oref=slogin.
↑ http://www.vibe.com/article/new-music-eddie-murphy-feat-snoop-lion-%E2%80%98rede-light%E2%80%99

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

Eddie Murphy na Internet Movie Database (n'inglés)
Discografía de Eddie Murphy en Discogs

[c645c3927ed5dbd71c90810d7c5bd4c20d53a4ad-1] Biblioteca Nacional d'Alemaña. «Eddie Murphy» (alemán). Gemeinsame Normdatei. Consultáu'l 12 agostu 2015.

[57ed5d173191519073bf52682ea308e309dcadc9-2] URL de la referencia: https://www.biography.com/actor/eddie-murphy. Data de consulta: 19 avientu 2019.

[c2a6f128cb7b5a2e1b92a461ed82fce0119e9ec6-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 URL de la referencia: https://www.nickiswift.com/142834/what-eddie-murphys-kids-look-like-today/. Data de consulta: 19 avientu 2019.

[b52cb6cf3658f0ec1598ccaac43fc79aa4f8f89a-4] Identificador CONOR.SI: 14120547. Afirmao en: CONOR.SI.

[a1800a1a76e2b288e704fc63bff853fd93b53955-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 URL de la referencia: http://razzies.com/asp/content/XcNewsPlus.asp?cmd=view&articleid=29. Direición web d'archivu: https://web.archive.org/web/20110715155800/http://razzies.com/asp/content/XcNewsPlus.asp?cmd=view&articleid=29. Data de consulta: 3 avientu 2019.

[6] Lovece, Frank. "'Beverly Hills Cop 3 – Eddie Murphy Is Back", Calhoun Times, 1 de xunu de 1994. consultáu'l 7 de xineru de 2011.

[actors-7] Stated in interview on Inside the Actors Studio

[nymag-8] Flippo, Chet (11 d'ochobre de 1982). Eddie Murphy Live: The razor-edged king of late night comedy. https://books.google.com/books?id=j-ICAAAAMBAJ&lpg=PA56&dq=eddie%20murphy%20new%20york%20magacín%20oct.%2011%201982&pg=PA56#v=onepage&q&f=false. Consultáu'l 27 de xunu de 2011.

[9] «Eddie Murphy Biography (1961–)». Filmreference.com. Consultáu'l 29 d'agostu de 2010.

[10] Eddie Murphy Biography – Yahoo! Movies.

[11] «Eddie Murphy Delirious». IMDB. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2012.

[12] «Eddie Murphy Raw». IMDB. Consultáu'l 8 d'ochobre de 2012.

[13] «Beverly Hills Cop 3 (1994)». Rotten Tomatoes.

[14] «boxofficemojo.com: Bowfinger (1999)». boxofficemojo.com (19 de xunu de 2007). Consultáu'l 10 de setiembre de 2013.

[15] Modderno, Craig (3 d'avientu de 2006). Eddie Murphy Inspires Óscar Buzz. Seriously.. New York Times. http://www.nytimes.com/2006/12/03/movies/03modd.html?_r=1&ref%3Dmovies&oref=slogin.

[16] ttp://www.vibe.com/article/new-music-eddie-murphy-feat-snoop-lion-%E2%80%98rede-light%E2%80%99

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]